HDI là gì? Đây là chỉ số có tác dụng đánh giá tiềm năng phát triển con người của một quốc gia. Để có thể hiểu rõ hơn về chỉ số này và tìm hiểu về chỉ số HDI của Việt nam trong những năm trở lại đây, mời các bạn cùng theo dõi bài viết sau đây!
Contents
Chỉ số HDI là gì? HDI là viết tắt của từ gì?
HDI là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Human Development Index”, có nghĩa là chỉ số phát triển con người. Đây là chỉ số được dùng để đo lường, đánh giá sự phát triển của con người dựa trên 3 khía cạnh:
- Sức khỏe: Được đánh giá bằng tuổi thọ trung bình của người dân, tính từ khi được sinh ra.
- Học vấn: Tính bằng số năm đi học của người trưởng thành từ 25 tuổi trở lên và số năm đi học dự kiến của trẻ trong độ tuổi đi học.
- Mức sống: Được đánh giá bằng tổng thu nhập quốc dân/ đầu người.
Chỉ số HDI do hai nhà kinh tế Mahbub ul Haq (người Pakistan) và Amartya Sen (người Ấn Độ) nghiên cứu và phát minh vào năm 1990. Chỉ số này được áp dụng từ năm 1990 cho đến nay.
Bài viết tham khảo: Đô thị hóa là gì? Nguyên nhân, đặc điểm & hậu quả của đô thị hóa
Ý nghĩa của chỉ số HDI là gì?
Chỉ số HDI được tạo ra để khẳng định rằng con người và năng lực của họ mới là tiêu chí cuối cùng để đánh giá sự phát triển của một quốc gia. Qua đó, chúng ta có thêm góc nhìn về trình độ phát triển cũng như nhìn thấy những hạn chế, những điểm yếu còn tồn đọng để khắc phục, xây dựng đất nước theo mục tiêu đã đề ra.
Tuy nhiên, HDI cũng chỉ nắm bắt được một phần về sự phát triển của con người. Nó không phản ánh sự nghèo đói, bất bình đẳng, an ninh,… Một bức tranh đầy đủ hơn về sự phát triển của con người cần được phân tích và đánh giá qua nhiều chỉ số khác.
Công thức tính chỉ số HDI là gì?
Có rất nhiều công thức tính chỉ số HDI, trong đó phổ biến nhất là 2 cách tính sau:
Cách tính số 1
Trong đó:
- HDI1: Chỉ số thu nhập bình quân đầu người.
- HDI2: Chỉ số học vấn của người dân.
- HDI3: Chỉ số tuổi thọ trung bình của người dân.
=> Khi chỉ số HDI càng tiến gần đến 1 cho thấy trình độ phát triển của quốc gia đó càng cao và ngược lại.
Cách tính số 2
HDI là thước đo tổng quát về sự phát triển của con người. Nó được đánh giá dựa vào những tiêu chí sau:
- Sức khỏe: Người dân có cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài => Đánh giá qua tuổi thọ trung bình (LEI).
- Tri thức: Người dân có trình độ học vấn cao => Đánh giá qua chỉ số MYSI (số năm đi học bình quân) và EYSI (Số năm đi học kỳ vọng).
- Thu nhập: Người dân có mức sống tốt => Được đo bằng chỉ số bình quân đầu người (II).
Những chỉ số trên được xác định theo công thức sau:
- Chỉ số tuổi thọ trung bình (LEI):
- Chỉ số học vấn (EI)
- Chỉ số thu nhập (II):
GNI/ng: Được tính theo tổng sản lượng bình quân đầu người của một quốc gia theo sức mua tương đương; được quy đổi ra đô la Mỹ.
=> Từ đó ta có công thức tính chỉ số HDI như sau:
Chỉ số HDI của Việt Nam những năm gần đây như thế nào?
Theo báo cáo của Bộ kế hoạch và Đầu tư, trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020, chỉ số HDI của cả nước và hầu hết các tỉnh, thành phố đều tăng qua các năm. Cụ thể như sau:
- Chỉ số HDI của Việt Năm năm 2016 là 0.682; đến năm 2017 là 0.687 => Tăng 100.73%.
- Chỉ số HDI của Việt Nam 2018 là 0.693, tăng 100.87% so với năm 2017 và tăng 101.61% so với năm 2016.
- Chỉ số HDI của Việt Nam năm 2019 là 0.703; tăng 101.44% so với năm 2018.
- Chỉ số HDI của Việt Nam năm 2020 là 0.706; tăng 100.43% so với năm 2019.
=> Việt Nam từ nhóm các quốc gia, vùng lãnh thổ có chỉ số HDI trung bình đã gia nhập nhóm mức cao trong năm 2019 và 2020. Thứ hạng HDI của Việt Nam từ năm 2018 là 118 đã lên vị trí 117 vào năm 2019. Qua đó cho thấy sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Đảng và Nhà nước trong việc nỗ lực, tạo mọi điều kiện tốt nhất để phát triển kinh tế, phát triển con người.
Trên đây là bài viết chia sẻ chỉ số HDI là gì và HDI của Việt Nam trong những năm gần đây. Hy vọng sẽ cung cấp cho quý độc giả những kiến thức hữu ích. Mọi câu hỏi thắc mắc và ý kiến đóng góp xin vui lòng để lại bình luận dưới bài, supperclean.vn luôn sẵn sàng đón nhận để hoàn thiện và mang đến nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc!
Bài viết tham khảo: Dấu hai chấm có tác dụng gì? Phân biệt dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm
