Tempo là yếu tố quan trọng tác động trực tiếp cảm nhận của thính giả khi thưởng thức một bản nhạc nào đó. Vậy tempo là gì? Vai trò, đơn vị đo tempo là gì? Trong bài viết dưới đây, supperclean.vn sẽ giúp bạn đọc hiểu chi tiết hơn về khái niệm này nhé!
Contents
Tempo là gì?
Tempo là nhịp độ hay tốc độ của bản nhạc, được đo bằng số nhịp điệu xuất hiện trong một đơn vị thời gian nhất định. Khi chơi một bản nhạc, dù chơi nhanh hay chậm thì vẫn phải tuân theo một nhịp độ nhất định xuyên suốt.
Trong một số trường hợp, người chơi có thể tự phiêu theo sở thích cá nhân mà không cần tuân theo tempo, ví dụ như chơi piano solo. Tuy nhiên, khi tham gia vào một ban nhạc, trình diễn piano với các dụng cụ khác hay thu âm tiếng đàn sau đó phối với tiếng hát thì yêu cầu phải đúng tempo.
Nhịp độ tempo thường được viết ở ngay đầu bản nhạc. Nó được thể hiện bằng nốt nhạc cụ thể và ấn định số lượng phách đánh trong mỗi phút. Nhịp độ càng cao đồng nghĩa với số lượng phách đánh càng nhiều và bản nhạc được chơi nhanh.
Đơn vị đo tempo là gì?
Đơn vị dùng để đo tempo là BPM, viết đầy đủ là “beats per minute” (nhịp trên mỗi phút). BPM chỉ tần suất các nhịp xuất hiện trong mỗi phút một bản nhạc.
Ví dụ: Bản nhạc có tempo là 80 BPM có nghĩa là trong một phút sẽ có 80 nhịp.
Lịch sử hình thành của tempo là gì?
Tempo có lịch sử hình thành và phát triển lâu dài. Vào giai đoạn 1600 – 1750 (thời kỳ Baroque), các nhà soạn nhạc đã dùng rất nhiều cụm từ để mô tả tốc độ của bản nhạc như “allegro” (nhanh), “adagio” (chậm), “presto” (cực nhanh),… Tuy nhiên, thời điểm này vẫn không có một đơn vị đo lường cụ thể.
Đến khoảng thế kỷ 18, các nhạc sĩ đã dùng số nhịp đập trong một phút (BPM) để đo tốc độ bản nhạc. Công cụ này giúp nghệ sĩ có thể thực hiện tác phẩm của mình hoàn hảo nhất.
Đến thế kỷ 19, hàng loạt các thuật ngữ chỉ tốc độ âm nhạc ra đời và được dùng phổ biến cho đến tận ngày nay. Bắt đầu từ thế kỷ 20, BPM dùng trong nhiều thể loại âm nhạc khác nhau như pop, ballad, nhạc điện tử,…
Đặc biệt, sự xuất hiện của các công cụ hiện đại như máy tính,… đã giúp việc đo lường tempo trở nên đơn giản, dễ dàng với độ chính xác cao.
Vai trò của tempo là gì?
Tempo là thành phần không thể thiếu khi trình bày một sản phẩm âm nhạc. Một bản nhạc có thể được biểu diễn với nhiều tốc độ. Với mỗi tempo sẽ có ảnh hưởng khác nhau đến cảm nhận của người nghe. Ví dụ cùng một bản nhạc khi phát ở tốc độ nhanh tạo sự sôi động, hứng khởi nhưng khi phát ở tốc độ chậm mang lại cảm giác sâu lắng, nhẹ nhàng.
Bên cạnh đó, tempo có ý nghĩa vô cùng quan trọng khi biểu diễn theo nhóm hoặc với nhiều nhạc cụ khác nhau. Nếu cả nhóm biểu diễn không chơi theo tempo nhất định thì sẽ rất lộn xộn, không có sự đồng nhất.
Ngoài ra, tempo cũng rất quan trọng khi sáng tác nhạc. Nhà soạn nhạc sẽ đưa ra tốc độ phù hợp cho bản nhạc để dễ dàng chạm đến cảm xúc người nghe và truyền tải thông điệp tốt nhất.
Các ký hiệu tempo
Tempo là gì? Tempo là tốc độ của bản nhạc, có trường độ trải dài từ rất chậm (larghissimo) cho đến cực nhanh (prestissimo). Các ký hiệu cụ thể của tempo như sau:
| Tốc độ | Ý nghĩa | BPM |
| Larghissimo | very very slow (rất rất chậm) | 24 BPM |
| Grave | very slow (rất chậm) | 25 – 45 BPM |
| Lento | slow (chậm) | 45 – 50 BPM |
| Largo | broadly (rộng) | 50 – 55 BPM |
| Larghetto | rather broadly (hơi rộng) | 55 – 60 BPM |
| Adagio | slow and stately (chậm rãi, nhẹ nhàng | 60 – 72 BPM |
| Adagietto | slower than Andante (chậm hơn so với Andante) | 72 – 80 BPM |
| Andantino | slightly slower than Andante (chậm hơn một chút so với Andante) | 80 – 84 BPM |
| Andante | at a walking pace (nhịp bước đi) | 84 – 90 BPM |
| Andante moderato | between Andante and Moderato (nằm giữa Andante và Moderato) | 90 – 96 BPM |
| Marcia moderato | moderately, in the manner of a march (vừa phải theo nhịp hành quân) | 83 – 85 BPM |
| Moderato | vừa phải | 96 – 108 BPM |
| Allegro Moderato | moderately fast (nhanh vừa phải) | 108 – 112 BPM |
| Allegretto | close to but not quite Allegro (tốc độ nhanh gần bằng Allegro nhưng không phải Allegro) | 112 – 120 BPM |
| Allegro | fast, quickly (nhanh) | 120 – 144 BPM |
| Vivace | lively, fast (nhanh, sống động) | 132 – 144 BPM |
| Vivacissimo | very fast, lively (rất nhanh, sống động) | 144 – 160 BPM |
| Allegrissimo/ Allegro Vivace | very fast (rất nhanh) | 145 – 167 BPM |
| Presto | extremely fast (cực nhanh) | 168 – 200 BPM |
| Prestissimo | even faster than Presto (nhanh hơn so với Presto) | > 200 BPM |
Cách bắt nhịp tempo chuẩn
Để bắt đúng nhịp, bạn có thể lấy đà bằng cách vỗ tay từ 3 – 4 nhịp sau đó mới vào nhịp chính để cất lời. Cách đếm nhịp này sẽ giúp hát đúng nhịp, không bao giờ bị trượt.
Ngoài cách vỗ tay, bạn có thể đếm nhịp bằng chân hoặc dùng phần mềm đếm nhịp Metronome trên điện thoại. Có thể dùng bất cứ cách nào nếu như bạn cảm thấy tiện lợi và dễ sử dụng.
Tempo trong một số thể loại âm nhạc
Nhạc dance
Nhạc dance mang phong cách tươi mới, trẻ trung và thường dùng nhiều nhạc cụ đơn giản. Dưới đây là tốc độ tempo của một số dòng nhạc dance thường gặp:
- Disco dance: 120 – 130 BPM
- Dance techno: 135 – 140 BPM
- Dance house: 130 – 135 BPM
- Euro dance: 135 – 145 BPM
House
Đây là thể loại nhạc sôi động, huyền bí với âm thanh đặc trưng của trống và bass dồn dập. Nhạc house chứa đựng cảm xúc sâu lắng, u ám và có phần hoang đường. House được chia thành 8 loại chính, đó là:
- Progressive house: 126 – 135 BPM
- Deep house: 126 – 133 BPM
- Electro house: 130 – 137 BPM
- Funky house: 130 – 137 BPM
- Tribal house: 128 – 136 BPM
- Latin house: 128 – 138 BPM
- Pro tribal house: 127 – 138 BPM
- Vocal tribal house: 128 – 140 BPM
Trance
Trance là thể loại nhạc mới có nguồn gốc từ Đức, Anh và lan rộng sang các nước châu Âu. Những bản nhạc trance có tempo nhanh, đòi hỏi người chơi phải có kỹ thuật cao.
- Trance tech: 132 – 140 BPM
- Pro trance: 128 – 136 BPM
- Uplifting trance: 138 – 145 BPM
- Vocal trance: 133 – 145 BPM
- Trance house: 130 – 140 BPM
Techno
Techno có giai điệu, âm hưởng mạnh mẽ nhất trong các thể loại nhạc dance. Chúng có nền trống và bass mạnh bạo, đôi khi kích động đến chát chúa. Giai điệu và âm hưởng của techno mang hơi hưởng vui tươi, sôi động.
- Techno dance: 136 – 145 BPM
- Techno trance: 136 – 148 BPM
- Techno house: 135 – 150 BPM
- Hard style: 138 – 150 BPM
Ý nghĩa khác của tempo
Bên cạnh lĩnh vực âm nhạc, tempo còn được nhắc đến trong lĩnh vực thể thao hoặc gym với thuật ngữ chạy tempo. Vậy chạy tempo là gì gym hay tempo là gì trong chạy bộ?
Chạy tempo là phương pháp giúp cải thiện sức bền và tốc độ. Chạy tempo được thực hiện với tốc độ nhanh hơn bình thường nhưng cũng không quá nhanh để có thể duy trì nhịp thở ổn định trong khoảng thời gian nhất định (khoảng từ 20 – 60 phút). Tốc độ chạy tempo của mỗi người là khác nhau tùy theo khả năng, trình độ và mục đích luyện tập.
Trước kia, khái niệm bài chạy tempo là gì chỉ được nhắc đến trong điền kinh. Tuy nhiên hiện nay, chúng đã được áp dụng trong nhiều môn thể thao khác như đạp xe, bơi lội hay các môn thể thao đối kháng. Các chuyên gia huấn luyện thể thao đã cải tiến phương pháp chạy tempo cho phù hợp với nhu cầu của từng bộ môn cụ thể.
Chạy tempo mang đến cho người tập rất nhiều lợi ích như:
- Tăng sức bền
- Tăng tốc độ chạy, giúp rèn luyện khả năng chạy nhanh hơn
- Cải thiện khả năng chuyển hóa, giảm thiểu sự mệt mỏi khi vận động với cường độ cao
- Đốt cháy calo nhiều hơn so với chạy bền thông thường, giúp giảm cân và giữ dáng tốt hơn.
- Chạy tempo đòi hỏi người tập phải duy trì hơi thở và bước chân để chạy tốt hơn, từ đó giúp cải thiện kỹ năng chạy.
- Tăng cường sức khỏe tim mạch, giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng
- Tăng cường khả năng tập trung vì chạy tempo đòi hỏi sự tập trung cao độ để duy trì nhịp độ và tốc độ.
XEM THÊM:
Trên đây là bài viết chia sẻ toàn bộ thông tin về tempo là gì. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thuật ngữ này. Đừng quên theo dõi SUPPERCLEAN để cập nhật nhiều thông tin thú vị hơn nhé!
