Cúng dường là một phương pháp tu tập theo quan niệm Phật giáo để tích đức, tích phước báu, có cuộc sống an vui, hạnh phúc. Vậy cúng dường là gì? Lễ vật cúng dường gồm những gì? Mời bạn đọc cùng supperclean.vn tìm hiểu về nghi lễ này trong bài viết dưới đây!

Cúng dường là gì?

Cúng dường là một từ Hán Việt, phiên âm chuẩn là cung dưỡng hoặc cúng dưỡng. Trong tiếng Việt, chúng ta đọc thành “cúng dường”, người miền Bắc thường đọc là “cúng dàng”. Hiểu theo nghĩa đen, cúng dường có nghĩa là cho đi, biếu tặng.

Cúng dường trong Phật giáo có tên gọi đầy đủ là cúng dường Tam Bảo. Vậy cúng dường Tam Bảo là gì? Như thế nào là cúng dường Tam Bảo?

Cúng dường Tam Bảo là dâng những vật phẩm phù hợp để bày tỏ lòng biết ơn, tôn kính về công đức vô lượng của Phật – Pháp – Tăng. Phật là người đã tìm ra con đường giác ngộ cho chúng sinh. Pháp là giáo lý của Phật giáo được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Tăng là người có vai trò giữ gìn và truyền đạt Pháp đến thế hệ sau. Nhờ có giáo lý Đức Phật để lại mà các đệ tử của Ngài tìm ra con đường tu hành đúng đắn, giúp bản thân thoát khỏi khổ đau.

Vì vậy, lễ cúng dường là hành động tưởng nhớ công ơn của các tăng nhân, phật tử đối với Tam Bảo. Chúng ta nên cúng dường với lòng thành kính, tôn trọng và xuất pháp từ tâm.

Nhiều người không hiểu rõ lễ cúng dường là gì nên hay nhầm lẫn với bố thí. Vì vậy khi cúng dường, họ thường mang nhiều tiền lẻ rải ở khắp nơi trong khuôn viên chùa và đặt lên cúng Phật. Hành động này được xem là bất kính, Phật từ bi sẽ không quở trách nhưng chúng ta nên tránh.

Ý nghĩa, vai trò của lễ cúng dường là gì?

Qua những chia sẻ trên, bạn đã hiểu cúng dường Tam Bảo nghĩa là gì rồi phải không? Vậy nghi lễ này có ý nghĩa gì đối với người phật tử? Theo đó, cúng dường xuất pháp từ mục đích duy trì, bảo vệ Tam Bảo khỏi những thế lực xấu và phát triển Tam Bảo phù hợp với thời đại.

Cúng dường là hành động mang ý nghĩa cao đẹp:

• Thể hiện lòng tôn kính đối với Đức Phật, Bồ Tát.
• Lan tỏa và duy trì Phật Pháp, giúp Phật Pháp mãi trường tồn theo thời gian.
• Giúp các phật tử, chúng sanh tích lũy phước báu, công đức cho bản thân, gia đình và con cháu. Gạt bỏ tham sân si để đến gần hơn với Đức Phật, sống cuộc đời hạnh phúc, an vui.
• Cúng dường như một lời nhắc nhở các phật tử luôn phải tu hành chính đạo để không lầm đường, lạc lối.

Cúng dường cần được thực hiện với tâm ngưỡng mộ và lòng tôn kính thì mới thực sự có ý nghĩa, tích nhiều phước báu. Cúng dưỡng xuất pháp từ lòng thương cảm thì được coi là hành động bố trí.

Cúng dường Tam Bảo như thế nào?

Cách cúng dường Tam Bảo khá đơn giản. Không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, giới tính, tuổi tác,… mà chỉ cần có lòng thành là đủ. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể về cách cúng dường Tam Bảo:

Cúng dường Phật Bảo

Cúng dường Phật Bảo được thực hiện hàng ngày để thể hiện lòng biết ơn và sự tôn kính đối với Đức Phật. Lễ vật cúng Phật Bảo khá đơn giản với trái cây, hoa tươi, đèn sáng, nước trong (nước lọc), cơm trắng và hương. Phật tử không cần bày biện linh đình, hoành tráng để tránh hoang phí.

Năm thứ quý giá nhất khi cúng dường Phật gồm có:

• Giới hương: Không được vi phạm 5 giới cấm.
• Định hương: Giữ tâm thanh tịnh, không sân si, hơn thua.
• Tuệ hương: Thương người, không làm điều ác.
• Giải thoát hương: Tự do tự tại, không nghĩ ác.
• Giải thoát tri kiến hương: Thấu hiểu giáo lý của Phật.

Cúng dường Pháp Bảo

Đây là hoạt động truyền bá giáo lý của Đức Phật rộng rãi hơn trong cuộc sống. Người cúng dường Pháp Bảo phải am hiểu sâu sắc về các lý luận của Đức Phật. Thành tâm học hỏi, nghiên cứu và thực hành.

Để cúng dường Pháp Bảo, các phật tử cần thực hiện các điều sau:

• Chia sẻ, giảng giải giáo lý của Phật giáo đến mọi người xung quanh, nhất là những người chưa hiểu rõ.
• Học tập, làm theo lời Phật để bản thân ngày càng tốt hơn và giúp mọi người xung quanh có nhìn đúng hơn về Phật giáo.
• Truyền bá giáo lý của Đức Phật bằng nhiều cách như in ấn kinh Phật để lưu truyền đến chúng sinh, phiên dịch giáo pháp,…

Cúng dường Tăng Bảo

Chư Tăng là những truyền bá giáo lý của Đức Phật đến chúng sinh, không để giáo lý của Phật bị mai một. Vậy cúng dường chư Tăng là gì? Cúng dường chư Tăng là việc gia chủ sắm các lễ vật chay tịnh, trong sạch và thành tâm dâng lên chư Tăng. Gia chủ có thể thỉnh chư Tăng về và cúng dường tại nhà hoặc mang lễ vật lên chùa rồi cúng.

Cúng dường chư Tăng được chia thành 2 loại là trai tăng và trai phạn. Ý nghĩa cụ thể như sau:

• Cúng dường trai phạn là chỉ dâng thức ăn, đồ uống lên các vị chư Tăng.
• Lễ cúng dường trai tăng là gia chủ sắm tứ sự như thuốc men, y phục, thực phẩm, sàng tòa lên các chư Tăng.

Khi cúng dường Tăng Bảo, các phật tử tránh không chiều theo ý từng Tăng. Điều này khiến việc cúng dường không mang lại phước báu mà còn ảnh hưởng đến người nhận. Bên cạnh đó, phật tử phải có lòng tôn kính với tất cả các Tăng Bảo, không có sự phân biệt Tăng giữa các chùa khác nhau.

Lễ cúng dường gồm những gì?

Cúng dường Tam Bảo gồm những gì? Vật phẩm dâng lên Tam Bảo khá đơn giản, không cầu kỳ nhưng bắt buộc phải có các món đồ sau:

• Ly nước trong: Là lời nhắc nhở các phật tử phải luôn giữ cho mình tâm hồn thanh tịnh, trong sáng, không nhiễm bụi trần. Phật tử nên cúng dường 3 ly nước trong để tượng trưng cho 3 ngôi Tam Bảo.
• Hoa sen: Theo quan niệm Phật giáo, hoa sen tượng trưng cho sự thanh khiết, trong sáng. Dù phải sống trong đầm lầy hôi tanh nhưng sen vẫn giữ sự thuần khiết và cho hương thơm ngát. Bên cạnh đó, hoa sen còn ám chỉ sự thức tỉnh và nỗ lực, không ngừng vươn lên.
• Đèn dầu: Tượng trưng cho trí tuệ sáng suốt. Ánh sáng của đèn sẽ soi sáng tâm hồn con người, dẫn dắt họ đến những điều tốt đẹp, tránh xa điều xấu, chỉ một lòng hướng thiện.
• Hương: Mùi hương lan tỏa giúp con người cảm nhận rõ sự thanh tịnh, yên bình, hỗ trợ cho việc tu tập, giác ngộ và giúp tâm luôn hướng đến việc thiện.

Khi chọn vật phẩm cúng dường Tam Bảo, phật tử cần lưu ý một số điều sau:

• Lễ vật cúng dường phải là đồ chạy tịnh, không dùng đồ giả mặn hay bị ôi thiu, hư hỏng.
• Không được dính đến đồ mặn như thịt cá, mỡ động vật,…
• Không cần phải chuẩn bị “mâm cao cỗ đầy”, có bao nhiêu thì cúng bấy nhiêu.
• Tuyệt đối không được dùng đồ trộm cắp hoặc đồ tham ô để dâng lên Đức Phật, Bồ Tát.

Cúng dường vào ngày nào? Ở đâu?

Lễ cúng dường được tổ chức vào ngày lễ Phật giáo hoặc do các phật tử, Tăng sĩ tự tổ chức để bày tỏ lòng biết ơn đối với Đức Phật. Cúng dường có thể được thực hiện tại chùa hoặc tại nhà tùy theo điều kiện của từng phật tử.

Đi chùa cúng dường như thế nào?

Các phật tử chuẩn bị lễ vật thanh tịnh mang đến chùa. Tại đây, phật tử sẽ được chư Tăng hướng dẫn chi tiết cách cúng dường.

Cách cúng dường tại nhà

Hiện nay, nhiều gia đình Việt có ban thờ Phật, các vị Bồ Tát trong nhà nên việc cúng dường khá đơn giản. Bạn cần chuẩn bị các vật phẩm phù hợp; lau dọn bàn thờ, hương đèn sạch sẽ. Sau đó thỉnh các nhà Tăng về nhà để được hướng dẫn cách cúng dường sao cho đúng với nghi lễ trong Phật giáo.

Một số thắc mắc liên quan đến cúng dường

Ngoài câu hỏi cúng dường là gì thì còn rất nhiều thắc mắc liên quan đến nghi lễ này như:

Sớt bát cúng dường là gì?

Sớt bát cúng dường là hình ảnh Tăng đoàn cầm bình bát khất thực đến từng nhà, các phật tử sẽ quỳ và dâng lễ vật cho các chư Tăng. Việc làm này nếu làm đúng pháp mang đến hình ảnh đẹp, giúp Phật giáo đến gần hơn với chúng sinh. Nhưng nếu làm sai sẽ rất phản cảm, làm xấu hình ảnh của Phật giáo.

Tứ sự cúng dường là gì?

Tứ sự cúng dường là 4 lễ vật dùng để cúng dường chư Tăng, gồm có đồ ăn, y phục, thuốc men và vật trải tọa thiền. Ý nghĩa là để các chư Tăng có đủ phương tiện tu tập, thực hành và truyền bá giáo lý của Phật đến chúng sanh.

Cúng dường ba la mật là gì?

Cúng dường ba la mật gồm có 3 điều, đó là:

• Không xem mình là người ban phước lành, hạnh phúc cho người khác và không mong chờ sự trả ơn từ người nhận.
• Không coi người khác là kẻ chịu ơn mình.
• Không chú trọng đến tặng phẩm mà mình đã tặng cho người khác. Khi đã tặng thì món đồ đó không thuộc quyền sở hữu của mình nữa.

Dâng lục cúng dường là gì?

Đây là điệu múa được diễn theo sáu lần dâng cúng. Mỗi lần múa tương ứng với một lễ vật cúng dường dâng lên Đức Phật, gồm có: Hương, hoa, đèn, quả, trà, nhạc. Điệu múa này thường được trình diễn trong các hoàn cảnh đặc biệt như lễ Lạc Thành Chùa, lễ An Vị Phật,…

XEM THÊM:

• Xá Lợi là gì? Tìm hiểu chi tiết mọi thông tin về hạt Xá Lợi
• Chánh niệm là gì? Phương pháp thực hành chánh niệm

Cúng dường là hành động đẹp, có ý nghĩa quan trọng đối với chúng sinh. Tuy nhiên, việc cúng dường cần được thực hiện với lòng thành tâm và sự tôn kính thì mới mang lại phúc đức, phước báu. Hy vọng bài viết này của SUPPERCLEAN sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ lễ đặt bát cúng dường là gì.