Tham sân si mạn nghi ác kiến là sáu căn phiền não luôn tiềm ẩn trong tâm trí con người theo quan niệm Phật Giáo. Vậy tham sân si là gì? Mạn nghi ác kiến là gì? Vì sao con người cần chế ngự tham sân si mạn nghi ác kiến? Hãy để supperclean.vn giúp bạn giải đáp nhé!
Contents
Tham sân si là gì?
Tham sân si là ba trạng thái tinh thần độc hại khiến con người rơi vào khổ đau và bất hạnh triền miên. Khi bùng phát mạnh mẽ, nó có khả năng thiêu cháy mọi thứ từ nhân cách, đạo đức, trí tuệ và cả mạng sống của con người. Không chỉ vậy, tham sân si còn tác động xấu lên những người xung quanh.
Tham trong tham sân si là gì?
Tham là sự say đắm, đam mê, ham muốn quá mức về thứ gì đó. Cốt lõi của lòng tham xuất phát từ nhu cầu của con người, gồm có: tài sản, sắc đẹp, danh tiếng,…
Lòng tham vốn dĩ không phải là bản chất của con người. Chúng ta sinh ra vốn thuần khiết như tờ giấy trắng với trái tim nhân hậu, lương thiện. Theo thời gian và các yếu tố tác động bên ngoài, lòng tham cứ lớn dần và dẫn đường đưa con người đến những hành động sai trái.
Lòng tham càng lớn thì phúc đức càng tiêu tan. Bởi lòng tham luôn gắn liền với cái ác. Để thỏa mãn ham muốn bản thân, con người phải làm nhiều chuyện ác, thậm chí là dẫm đạp lên người khác.
Sân trong tham sân si là gì?
Sân là những cơn nóng giận, giận dữ, thù hận khi không vừa lòng hoặc thỏa mãn ý muốn của bản thân. Sân khiến con người không đủ bĩnh tĩnh để kiểm soát ngôn ngữ và hành vi. Từ đó dẫn đến những việc làm sai trái, sinh lòng oán ghét rồi tìm cách trả thù nhau. Ân – oán giống như một vòng lặp vô tận không có điểm dừng, vừa tự chuốc họa cho bản thân vừa gieo tai ương cho người khác.
Giận quá thì mất khôn, không giải quyết được vấn đề mà còn gây phiền phức. Không chỉ vậy, sân còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Si trong tham sân si là gì?
Si là sự si mê, ngu tối, không sáng suốt, không thể phán đoán được tốt – xấu, lợi – hại nên làm điều xấu, gây hại cho mình và cho người khác.
Si che lấp tâm trí khiến con người không nhìn những “vết nhơ” đang lớn dần trong tâm trí. Điều này khiến các thói hư tật xấu trở thành thói quen và đưa con người vào con đường tội lỗi.
Si được chia thành nhiều loại như:
- Mất khả năng nhận biết đạo lý làm người.
- Không nhận biết được bản chất của mọi chuyện.
- Không nhận diện được tâm, thân của bản thân,…
Mạn nghi ác kiến là gì?
Mạn là gì?
Mạn là sự ngạo mạn, kiêu căng, tự cho mình là nhất, là hơn người, là “trung tâm của vũ trụ”. Mạn sinh ra sự ghen ghét, đố kỵ, hãm hại lẫn nhau để rồi nhận lấy đau khổ, phiền não.
Nghi là gì?
Nghi là sự nghi ngờ, ngờ vực, hoài nghi. Nghi ngờ khiến con người mất niềm tin vào cuộc sống, dễ nảy sinh xung đột, gây ảnh hưởng đến mối quan hệ xung quanh. Nghi ngờ cũng khiến ta không tin vào năng lực bản thân; tự kìm hãm, giam cầm sự phát triển của chính mình.
Ác kiến là gì?
Ác kiến là những thành kiến khiến đầu óc con người trở nên ngu muội, không còn sự sáng suốt, minh mẫn. Ác kiến dẫn lối đến những suy nghĩ, hành vi sai trái, khiến cuộc sống trở nên tối tăm, đau khổ, thất vọng và buồn bực.
Tác hại của tham sân si mạn nghi ác kiến là gì?
- Lòng tham càng lớn dễ dẫn đến suy nghĩ, hành động sai trái, gieo nghiệp ác rồi sau hưởng quả báo ác. Con người càng tham lam thì phức đức càng tiêu tán.
- Nóng giận (sân) gây ảnh hưởng đến sức khỏe, khiến con người không chế ngự được hành động và lời nói của bản thân. Nó khiến sự việc đi xa hơn theo chiều hướng tiêu cực, tồi tệ hơn, khó giải quyết.
- Không chế ngự được si dễ khiến con người bị cám dỗ, mắc sai lầm. Nhẹ thì thương tật chân tay, làm ăn đổ vỡ; nặng thì rơi vào vòng lao lý, chịu sự trừng phạt của Pháp Luật.
- Ngạo mạn thì sinh lòng đố kỵ, tự tạo khẩu ý ác nghiệp, gây đau khổ cho bản thân và những người xung quanh.
- Ác kiến gây ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh và kìm hãm sự phát triển của bản thân.
Tham sân si mạn nghi ác kiến đều bắt nguồn bản tính xấu xa của con người. Đây cũng là nguồn cơn của mọi sự khổ đau, phiền não và bất hạnh trong cuộc sống. Vì vậy, con người cần buông bỏ tham sân si mạn nghi ác kiến để có cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc và nhiều phước báu.
Cách gạt bỏ tham sân si mạn nghi ác kiến là gì?
Để khắc chế tham sân si mạn nghi ác kiến, chúng ta cần:
Đối với tham
- Phải thật tỉnh táo và biết cách từ chối khi đứng trước cám dỗ về tiền tài, địa vị. Không để lòng tham có cơ hội nổi lên thì ta mới không làm điều sai trái, không gieo ác nghiệp.
- Sống phải biết đủ, hài lòng với những gì mình có. Cố gắng thực hiện mong muốn bằng chính trí tuệ và sức lực của bản thân.
- Không tham lam cái của người khác cũng không so sánh bản thân với người khác.
Đối với sân
- Học cách kiềm chế cảm xúc để không trở thành nạn nhân của cơn thịnh nộ. Không nóng giận thì không hại thân thể, không giận dữ thì không có lòng căm ghét và không dẫn tới đố kỵ, ghen tức.
- Luôn giữ thái độ bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh.
- Tìm đến các phương pháp giải tỏa cảm xúc như thiền định, tập thể dục, chia sẻ cảm xúc với người bạn tin tưởng,… để chúng không có cơ hội bùng lên.
Đối với si
- Không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức để có trí óc thông minh.
- Xem xét vấn đề thật kỹ dưới nhiều góc độ khác nhau để phân biệt đúng – sai, phải – trái trước khi hành động để sau không hối hận.
Đối với mạn
- Kiềm chế bớt cái tôi, sống chan hòa với mọi người xung quanh.
- Sống khiêm tốn, tôn trọng ý kiến và quan điểm của người khác.
Đối với nghi
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần để loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực ra khỏi đầu.
- Trau dồi, học hỏi thêm nhiều kiến thức và kỹ năng mới cho bản thân.
- Tập trung phát triển bản thân thay vì so sánh với người khác. Bạn chỉ được so sánh bản thân với mình của 1 năm trước, 2 năm trước,… chứ đừng bao giờ áp đặt tiêu chuẩn của người khác lên mình.
- Học cách tin tưởng và giao việc cho đồng đội thay vì gánh vác một mình.
Đối với ác kiến
- Học cách lắng nghe, đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để suy xét.
- Sống vị tha hơn.
XEM THÊM:
Những bài thơ, câu nói hay về tham sân si mạn nghi ác kiến
1. Bài thơ 1
Vì tham lam, ta đánh mất lương tâm…
Vì sân hận, ta quên đường đạo lý…
Vì si mê, ta quay cuồng tạo nghiệp…
Và thế rồi, ta khổ mãi mà thôi…
2. Bài thơ 2
Tham, Sân, Si mà không có trong lòng
Chữ “Si” đáng sợ nơi lòng nhân sinh
Tham phát khởi, ta chống bằng tâm thiện
Sân vùng lên hãy nhớ chữ Từ-Bi.
3. Bài thơ 3
Tham, Sân đi với lòng Si
Biết bao sầu khổ, biến nguy cõi trần
Thất tình lục-dục khổ thân
Từ-Bi-Hỷ-Xả lành nhân, lợi người.
4. Bài thơ 4
Vấn vương chi một chữ tham
Tham tình tham nghĩa tham lam mọi điều
Vướng si còn khổ hơn nhiều
Si mê chẳng biết những điều thiệt hơn
Sân là ngọn lửa oán hờn
Cả rừng công đức cũng tuôn theo dòng
Lòng thường tự nhủ lấy lòng
Ráng từ bỏ sân si cùng với tham
5. Bài thơ 5
Làm thơ kết bạn sẽ quên đời
Bỏ hết sa đà lẫn cuộc chơi
Trí tĩnh ngày đêm nào mệt mỏi
Hồn thanh phận số chẳng tơi bời
Âm thầm gọt nghĩa cho nồng giấc
Lặng lẽ thêm tình để ấm hơi
Tiễn khúc sầu bi thề phải biệt
Phàm nhân tục tĩu ắt sinh thời.
6. Bài thơ 6
Tưới cây cho xanh tốt
Tưới tâm cho lặng yên
Tham sân si lịm tắt
Vượt sanh tử ba miền
Tham sân si mạn nghi ác kiến là những thứ kịch độc khiến cuộc sống con người bất hạnh, khổ đau. Vì vậy, chúng ta cần tránh xa và loại bỏ chúng để có cuộc sống bình yên, hạnh phúc hơn. Supperclean.vn mong rằng qua bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tham sân si mạn nghi ác kiến.
