Câu cảm thán là gì? Đặc điểm, vai trò và ví dụ minh họa 

Câu cảm thán là gì? Đây là kiểu câu chứa các từ cảm thán như chao ôi, trời ơi, ôi, than ơi,…. để bộc lộ cảm xúc. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp toàn bộ kiến thức về câu cảm thán, hy vọng sẽ thật hữu ích với bạn đọc!

Câu cảm thán là gì tiếng Việt? Cho ví dụ

Chữ “cảm” trong “câu cảm thán” đề cập đến cảm xúc. Vì vậy, câu cảm thán là kiểu câu dùng để bộc lộ cảm xúc của người nói đối với sự vật, hiện tượng nào đó đang xảy ra. Đó có thể là cảm xúc đau xót, phấn khích, vui vẻ, ngạc nhiên, khó chịu, buồn bã, tuyệt vọng,…. 

Câu cảm thán được dùng phổ biến trong văn chương và giao tiếp thường ngày. Đối với các tài liệu hay văn bản có văn phong trang trọng thường không sử dụng câu cảm thán bởi loại văn bản này cần sự khách quan và chính xác. 

Ví dụ về câu cảm thán: 

• Ôi! Chiếc váy này đẹp quá!
• Trời ơi, sao cuộc đời tôi khổ đến vậy!
• Ngắm bình minh trên biển thật đẹp!
• Không khí ở quê mới trong lành và dễ chịu biết bao!
• Bài hát mới của Hoàng Thùy Linh hay quá!
• Mẹ tôi là người phụ nữ vĩ đại biết bao!
• Hoàng đạt giải nhất cuộc thi Toán Quốc Gia kìa! Cậu ấy thật là giỏi!

Chức năng của câu cảm thán là gì?

• Trong giao tiếp nói chung, câu cảm thán được dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói. 
• Trong văn chương, câu cảm thán giúp người đọc hiểu rõ hơn tâm trạng của người nói. Khi sử dụng câu cảm thán, cảm xúc được đẩy lên cao trào, giúp khơi gợi sự đồng cảm với độc giả vô cùng hiệu quả.

Đặc điểm nhận biết câu cảm thán là gì?

Nhìn chung, cách nhận biết câu cảm thán không quá khó bởi chúng có nhiều đặc điểm đặc trưng để nhận ra. Đó là: 

• Thường chứa các từ ngữ cảm thán như: quá, quá trời, than ôi, trời ơi, xiết bao, biết bao, ôi giời trời, biết chừng nào, thay, hơi ơi,…. 
• Kết thúc bằng dấu chấm than.

XEM THÊM: Quán tính là gì? Lực quán tính là gì? Ví dụ, công thức tính

Có những loại câu cảm thán nào?

Khái niệm câu cảm thán là gì đã được mình giải thích chi tiết ở trên. Vậy có những loại câu cảm thán nào? Theo đó, câu cảm thán được chia thành 2 loại, đó là: 

• Câu cảm thán độc lập: Kiểu câu này thường chỉ chứa các từ cảm thán; tách biệt hoàn toàn với các thành phần nòng cốt trong câu bằng hệ thống dấu câu (dấu chấm than hoặc dấu phẩy). 
• Câu cảm thán không độc lập: Đứng cùng với cụm chủ ngữ – vị ngữ trong câu. 

Ví dụ: Ôi chao! Bầu trời mới trong xanh quá!

=> “Ôi chao” là câu cảm thán độc lập, được dùng để thể hiện cảm xúc cho câu đằng sau. 

=> “Bầu trời mới trong xanh làm sao!” là câu cảm thán không độc lập, bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói. 

Câu cảm thán là gì tiếng Anh?

Trong tiếng Anh, câu cảm thán là kiểu câu được dùng để diễn tả thái độ hoặc cảm xúc như ngạc nhiên, hạnh phúc, buồn, chê bai, phẫn nộ,… đối với sự việc, sự vật đang nói tới. 

Cũng giống như trong tiếng Việt, câu thán trong tiếng Anh thường kết thúc bằng dấu chấm than. 

Ví dụ: 

• He is so tall! (Anh ấy cao quá!)
• What a beautiful house! (Ngôi nhà thật đẹp!)
• What a lazy girl! (Cô ấy lười quá!)

Các dạng bài tập về câu cảm thán

Phương pháp chung: Hiểu rõ khái niệm câu cảm thán là gì, tác dụng và cách nhận biết của chúng. 

Dạng 1: Đặt câu cảm thán

Ví dụ 1: Hãy đặt câu cảm thán về chủ đề tự chọn. 

Lời giải: 

1. Quê hương của tôi thật xinh đẹp biết bao!
2. Ôi, trời lạnh quá!
3. Chuyến đi Đà Lạt này thật tuyệt!
4. Lâu lắm rồi không gặp nhau, nhớ hồi xưa tao với mày học chung với nhau ghê!
5. Dạo này trông mi nhon, xinh gái lắm luôn đấy!

XEM THÊM: Câu cầu khiến là gì? Dấu hiệu nhận biết, tác dụng và ví dụ minh họa

Dạng 2: Tìm câu cảm thán

Ví dụ: Tìm câu cảm thán trong các ví dụ dưới đây:

1. Thôi! Cậu đừng lo lắng quá!
2. Mặt trời đang mọc.
3. Hôm nay, mày có bận gì không?
4. Bầu trời xanh quá!
5. Ăn cơm thôi!

Lời giải:

Dựa vào dấu hiệu nhận biết câu cảm thán, nhiều bạn nhanh chóng đưa ra các đáp án 1, 4, 5 là câu cảm thán.

Tuy nhiên, trường hợp số 5, dù có kết thúc là dấu chấm than nhưng nó không phải là câu cảm thán. Bởi đây là câu đưa ra mệnh lệnh (từ “thôi” biểu đạt hàm ý đưa ra mệnh lệnh, chứ không phải là bộc lộ cảm xúc). 

Vì vậy, các câu cảm thán là: 1, 4

Dạng 3: Chỉ tác dụng của câu cảm thán

Ví dụ 1: Hãy cho biết các câu cảm thán dưới đây bộc lộ cảm xúc gì?

1. Ôi! Không khí thật dễ chịu!
2. Trời ơi! Sao số tôi khổ như vậy!
3. Mày điên rồi!

Lời giải: 

1. Thể hiện sự thoải mái, sung sướng của người nói khi thấy bầu không khí dễ chịu. 
2. Thể hiện sự bất lực, khổ sở của người nói, không biết than với ai nên than với ông trời. 
3. Thể hiện cảm xúc tức giận, khó chịu của người nói. 

Ví dụ 2: Hãy chỉ ra và cho biết tác dụng của các câu cảm thán trong ví dụ dưới đây: 

1. Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất. 
2. Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
3. Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh như thế. Thoát nạn rồi, mà còn ân hận quá, ân hận mãi.

Lời giải: 

1. Câu cảm thán: “Than ôi”, “lo thay”, “nguy thay” => Bộ lộ sự lo sợ, lo lắng khi đê sắp vỡ. 
2. Câu cảm thán: “Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!” => Bộ lộ tình cảm nhớ mong chốn cũ và khát khao được trở lại rừng xưa của con hổ. 
3. Câu cảm thán: “”Chao ôi” = > Thể hiện sự ân hận, nuối tiếc về những điều mình đã làm của Dế Mèn. 

Ví dụ 3: Phân tích cảm xúc được thể hiện trong 2 ví dụ dưới đây. Có thể xếp chúng vào nhóm câu cảm thán được không?

1. Ai làm cho bể kia đầy – Cho ao kia cạn cho gầy cò con?
2. Xanh kia thăm thẳm từng trên – Vì ai gây dựng cho nên nỗi này?

Lời giải: 

1. Thể hiện sự đồng cảm, thương xót của tác giả với những con người thấp cổ bé họng trong xã hội phong kiến xưa. 
2. Lời than thân, trách phận vì chiến tranh đã đẩy người chinh phụ rời vào cảnh ‘chăn đơn gối chiếc”, phải xa chồng. 

Trên đây là bài viết chia sẻ thông tin về câu cảm thán là gì và kiến thức liên quan. Supperclean.vn hy vọng đây sẽ là nguồn tài liệu học tập hữu ích cho quý bạn đọc!