Trong cuộc sống, chắc hẳn sẽ có những chuyện khiến bạn cảm thấy áy náy, tội lỗi. Vậy áy náy là gì? Cẩn tắc vô áy náy có nghĩa là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Contents
Áy náy là gì?
Áy náy là một tính từ miêu tả cảm xúc của con người. Đó là sự lo ngại, không yên lòng về những điều mà bản thân đã không làm được như ý muốn. Sự áy náy luôn tồn tại và xuất hiện trong cuộc sống con người. Chúng ta cảm thấy áy náy khi không giúp đỡ được bạn bè xung quanh. Hay trong lúc nóng giận, ta đã có những lời lẽ không hay khiến cha mẹ buồn để rồi khi suy nghĩ lại là cả một bầu trời tội lỗi, áy náy. Hay bạn là một người mẹ đơn thân và luôn cảm thấy áy náy, phiền lòng vì không thể cho con một mái ấm trọn vẹn như những đứa trẻ khác.
Đôi khi, áy náy cũng hiểu là sự tự trách mình, là bản thân bạn tự cảm thấy có lỗi về một chuyện hoặc một hành động nào đó. Mặc dù đối phương không trách và không suy nghĩ gì về chuyện đó nhưng bản thân bạn lại cảm thấy khó chịu.
Ví dụ, một người đồng nghiệp nhờ bạn giúp đỡ một công việc. Tuy nhiên, do một vài yếu tố mà bạn không thể hoàn thành hoặc hoàn thành không tốt dù đã cố gắng hết sức. Vị đồng nghiệp kia cũng hiểu và nói rằng không sao. Nhưng bản thân lại có cảm giác hơi áy náy, tự trách mình.
Cảm giác áy náy là gì? Đó là sự bất an, không yên lòng khi không giúp đỡ được người khác. Tuy nhiên, thứ cảm xúc ấy cũng xuất hiện ngay cả khi chúng ta giúp đỡ được người khác nhưng lại cố tình bỏ qua yếu tố đúng – sai, phải – trái.
Nhiều bậc phụ huynh cố gắng nhờ vả người quen để con của họ được vào trường để rồi dẫn đến sự bất công cho học sinh trái tuyến. Nhiều bậc cha mẹ ráng tìm mọi cách để con mình miễn đi nghĩa vụ quân sự nhưng lại quên là có nhiều thanh niên khác phải gánh vác trách nhiệm thay con họ. Giúp đỡ người khác là một cách khiến ta cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc. Tuy nhiên, có những “sự giúp đỡ” lại khiến ta thấy phiền lòng, áy náy khi phải làm việc trái lương tâm.
Tìm hiểu về câu thành ngữ cẩn tắc vô áy náy
Cẩn tắc vô áy náy là gì?
Cẩn tắc vô áy náy là cách nói trại của câu thành ngữ “cẩn tắc vô ưu”. Trong đó:
- Cẩn tắc: Cẩn thận, thận trọng trước khi làm điều gì đó.
- Tắc: Luật lệ, quy tắc
- Vô ưu: Không hối hận, không lo sợ, không có phiền muộn.
Như vậy, câu nói cẩn tắc vô áy náy có nghĩa là cẩn thận thì sẽ không phải lo lắng về sau. Hoặc cũng có thể hiểu là khi đã có sự phòng bị, chuẩn bị cẩn thận từ trước thì sẽ không lo gặp tai họa.
Nguồn gốc của cẩn tắc vô áy náy là gì?
Cẩn tắc vô ưu hay cẩn tắc vô áy náy có nguồn gốc từ một điển tích xuất hiện vào thời Xuân Thu chiến Quốc. Thuở ấy, Tấn Điệu Công – vị quân vương anh minh của nước Tấn có người thuộc hạ tên Ngụy Giáng. Có sự trợ giúp của Ngụy Giáng, nước Tần ngày càng lớn mạnh.
Có một lần, nước Trịnh sang xâm chiếm nước Tống. Nước Tống đã cầu cứu nước Tấn. Khi đó, Tấn Điệu Công đã triệu tập đội quân 11 nước vây kín thành nước Trịnh, ép Trịnh ngừng việc xâm phạm nước Tống nữa. Sau đó, Trịnh cùng với các nước Tấn, Tống, Tề và 12 nước khác ký giao ước.
Nước Sở thấy Trịnh ký giao ước với các nước khác nên không vui đã cho quân tiến đánh Trịnh. Trinh vì yếu thế nên đã thua trận và phải cần cứu Tấn. Nước Tấn đồng ý và giúp Trịnh dẹp loạn thành công.
Sau khi yên bình, vua Trịnh đã cảm tạ nước Tấn bằng nhiều vàng bạc và ca nữ. Vua Tấn muốn mang nửa ca nữ tặng cho Ngụy Giáng nhưng hắn không nhận. Hắn đã nói với vua Tấn rằng: “Đại Vương vẫn phải suy nghĩ đến các mối nguy cơ ngay cả khi đất nước đang yên ổn, chỉ cần cân nhắc đến điều này thì mới có sự chuẩn bị trước, khi đó ắt không lo chuốc lấy tai họa”.
Vua Tấn nghe vậy thấy đúng liền trả toàn bộ ca nữ về nước Trịnh. Cuối cùng, dưới sự trợ giúp của Ngụy Giáng, Tấn Điệu Công đã phát triển nước Tấn ngày càng lớn mạnh.
Câu thành ngữ cẩn tắc vô ưu cũng được hình thành từ câu chuyện đó. Chúng được sử dụng để nhắc nhở mọi người phải luôn thận trọng để đề phòng những chuyện không tốt cho thể xảy ra sau này.
XEM THÊM:
Bài viết trên đây đã giải thích nghĩa của áy náy là gì và ý nghĩa của cẩn tắc vô áy náy. Hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích!
