Tiểu thuyết – một trong những thể loại được nhiều người lựa chọn để thư giãn cũng như mở rộng kiến thức bởi nội dung đa dạng và thể loại hấp dẫn. Vậy bạn có biết tiểu thuyết là gì không? Các thể loại tiểu thuyết phổ biến nhất là gì? Mời bạn đọc cùng với chúng tôi tìm hiểu chi tiết ngay sau đây nhé!
Contents
Thể loại tiểu thuyết là gì?
Tùy theo từng nền văn hóa và lịch sử khác nhau mà mỗi đất nước sẽ có những cách định nghĩa khác nhau về tiểu thuyết. Tuy nhiên, định nghĩa chung về tiểu thuyết chính là thể loại văn xuôi có hư cấu, sử dụng nhân vật, hoàn cảnh hay các sự việc để phản ánh xã hội theo các chủ đề nhất định.
Tiểu thuyết thường được trình bày dưới dạng tự sự hoặc trần thuật. Nó có thể tập trung vào một hoặc một vài cá nhân trong không gian và thời gian nghệ thuật. Ngôn ngữ chính để trình bày loại hình văn học này đó chính là ngôn ngữ văn xuôi với độ dài đáng kể.
Nội dung phổ biến của tiểu thuyết
Nội dung được trình bày trong tiểu thuyết thường là chủ đề hư cấu hoặc là bán hư cấu. Trong lịch sử loài người thì tiểu thuyết đã xuất hiện từ những năm 1010 với cuốn tiểu thuyết đầu tiên được công nhận đó là Truyện Genji của Murasaki Shikibu.
Tiểu thuyết xuất hiện để thay thế cho các trường ca và sử thi dài kể chuyện bằng thơ. Nó tường thuật lại các trải nghiệm, cuộc sống cũng như suy nghĩ của các nhân vật. Với kết cấu câu từ phong phú và không bị giới hạn khiến cho bức tranh cuộc sống trong những cuốn tiểu thuyết văn học được phác họa một cách rõ ràng, phức tạp và gần gũi hơn rất nhiều.
Cấu trúc của tiểu thuyết là gì?
Nhìn chung thì tiểu thuyết có cấu trúc cơ bản như sau:
- Chương: Chương là các phần truyện được chia theo các sự kiện thời gian, không gian hoặc nhân vật. Mỗi chương thường có sự khác biệt về thời gian, địa điểm, quan điểm hoặc là góc nhìn nhân vật. Độ dài và nội dung của các chương cũng không có quy định cụ thể và thường tùy thuộc vào ngòi bút của tác giả.
- Nhân vật: Một trong những yếu tố quan trọng cấu thành nên tiểu thuyết đó chính là nhân vật. Có nhiều cách để xây dựng nên nhân vật khác nhau như chính – phụ, chính diện – phản diện… Tùy theo từng góc độ nhân vật mà tiểu thuyết gia có thể lựa chọn cho mình hình thái kể chuyện từ các ngôi sao cho phù hợp.
- Cốt truyện: Là phần nội dung bao gồm các nhân vật đã được thiết kế và xác định từ trước. Mục đích là để trình bày mạch truyện và các điểm cảm xúc của nhân vật, cốt truyện. Từ đó giúp dẫn dắt người đọc thấu hiểu được nội dung của cuốn tiểu thuyết.
Đặc điểm của truyện tiểu thuyết là gì?
- Tính văn xuôi: Với dòng văn học kể chuyện thì tính văn xuôi là một phương thức tự sự tiêu biểu. Nó giúp mô tả khối lượng nội dung lớn, dung chứa hiện thực toàn vẹn và tái hiện chúng thành một thể thống nhất. Nó cho phép phơi bày đến tận cùng những sự phức tạp muôn màu của hiện thực xã hội và đời sống.
- Tính đa dạng sắc độ thẩm mỹ: Trong tiểu thuyết thì không có quá trình chọn lựa màu sắc đặc thù trong quá trình tiếp nhận hiện thực. Nguyên nhân là do nội dung thể hiện, chuyển hóa và mô tả có sự pha trộn hài hòa của các yếu tố như: đẹp, xấu, thiện, ác, bi, hài,…
- Nghệ thuật kể chuyện: Tiểu thuyết cũng cần phải có nghệ thuật kể chuyện riêng biệt. Thông thường thì trong tiểu thuyết thường có góc độ của người kể chuyện để miêu tả diễn biến sự việc và các dao động tâm lý của nhân vật. Với các điểm nhìn trần thuật khác nhau thì tác phẩm cũng sẽ mang các giá trị và nội dung thể hiện khác nhau.
- Tính hư cấu: Những nội dung hư cấu cho phép tái hiện lại thời gian, không gian, nhân vật hay câu chuyện với khả năng phóng tác không bị giới hạn, gò bó vào các khuôn mẫu có sẵn. Do đó mà tính hư cấu nghệ thuật cho phép bộc lộ khả năng sáng tạo và sử dụng ngôn từ để tái hiện lại bức tranh đời sống của tác giả.
- Tính phản ánh toàn vẹn đời sống: Đây chính là một trong những đặc trưng lớn nhất của tiểu thuyết văn học. Với nội dung bao quát không gian cũng như thời gian rộng lớn, tiểu thuyết cho phép nhà văn được mở rộng tầm vóc hiện thực tối đa trong các tác phẩm của mình.
- Tính tổng hợp: Với nội dung khổng lồ nên tiểu thuyết cho phép dung nạp các phong cách nghệ thuật của các thể loại văn học khác mà không hề gặp bất cứ giới hạn nào. Các thủ pháp nghệ thuật thường được tổng hợp trong các tiểu thuyết đương thời đó là: sự rung động, xung đột xã hội, màu sắc, hiện thực đời sống, thanh âm… kết hợp cùng với các bộ môn khoa học phức tạp khác.
TOP các thể loại tiểu thuyết thường gặp
Tiểu thuyết trinh thám
Thể loại này thường xoay quanh các tội ác, vụ án hoặc bí ẩn đời sống nào đó cần phải được khám phá, giải quyết và tìm ra thủ phạm thực sự. Motif truyền thống của tiểu thuyết thể loại trinh thám đó là hình tượng thám tử tư nhân và các vụ án hóc búa.
Quá trình phát triển của mạch truyện trinh thám thường tập trung vào quá trình tìm kiếm ra các manh mối và giải quyết, tìm kiếm nghi phạm. Các vụ án có thể được mô phỏng vụ án có thật hoặc là các tình tiết hư cấu tùy theo tác giả. Một số cuốn tiểu thuyết trinh thám nổi tiếng trên thế giới mà bạn có thể tham khảo như: Sherlock Holmes, Nancy Drew, Hardy Boys…
Tiểu thuyết giả tưởng
Một trong những thể loại tiểu thuyết được nhiều người yêu thích nhất đó chính là dòng truyện khoa học viễn tưởng và giả tưởng. Với nội dung chính là các thế giới tưởng tượng ở tương lai, phép thuật, thần tiên hoặc là các thế giới không có thật. Tiểu thuyết giả tưởng mang đến cho chúng ta một thế giới hoàn toàn mới khi đọc.
Xu hướng của tiểu thuyết giả tưởng được phát triển từ các câu chuyện cổ tích hay văn học sử thi của các nền văn minh. Một số bộ tiểu thuyết giả tưởng nổi tiếng như: series Harry Potter, Biên niên sử Narnia, Chúa tể những chiếc nhẫn, Trò chơi vương quyền…
Tiểu thuyết tình cảm
Tiểu thuyết tình cảm (tiểu thuyết lãng mạn) là dòng truyện kể tập trung vào tình yêu lứa đôi. Mạch truyện thường đi xuôi theo cảm xúc của nhân vật. Bên cạnh đó còn có các tình tiết đặc tả suy nghĩ, tư duy hay cách cư xử để có thể phác họa hình ảnh nhân vật một cách rõ nét nhất.
Trung Quốc và Mỹ là 2 nước có các cuốn tiểu thuyết tình cảm nổi tiếng nhất trên thế giới. Đối với văn học Trung Quốc thì tùy theo xu hướng giới tính của cặp đôi chính mà có thể phân loại thành: tiểu thuyết ngôn tình, đam mỹ, bách hợp… Một số tác giả nổi tiếng có thể kể đến như: Marc Levy, Johanna Lindsey, Thierry Cohen, Đồng Hoa, Mặc Bảo Phi Bảo, Diệp Lạc Vô Tâm…
Tiểu thuyết lịch sử
Đây là dòng văn học tự sự mô tả câu chuyện hư cấu xảy ra tại các thời điểm có thật trong lịch sử của nhân loại. Trong trường hợp này thì nhân vật có thể tồn tại ở trạng thái hư cấu, bán hư cấu và có thật. Các tác phẩm nổi tiếng có thể kể đến như: Những người khốn khổ, Chiến tranh và hòa bình, Thằng gù ở nhà thờ Đức Bà…
Tiểu thuyết hư cấu hiện thực
Được xây dựng dựa trên thế giới hiện tại có thật, tiểu thuyết hư cấu hiện thực là dòng văn học tường thuật lại một sự việc hư cấu xoay quanh các nhân vật hư cấu nhưng lại tồn tại cùng với dòng thời gian và thế giới ngày nay.
Nội dung tiểu thuyết được trình bày trung thực, không lãng mạn hóa cũng như là nghệ thuật hóa các yếu tố không gian – thời gian. Những tác phẩm hiện thực hư cấu này thường chứa đựng lượng thông tin vô cùng lớn nên kết cấu nội dung của nó khá phức tạp. Một số tiểu thuyết gia hiện thực nổi tiếng trên thế giới như: Mark Twain, John Steinbeck, Honore de Balzac, George Eliot, Anton Chekhov…
Tiểu thuyết kinh dị
Đây là dòng truyện thường được kết hợp chung với các thể loại giả tưởng, bí ẩn hoặc là trinh thám. Một trong những đặc trưng nổi bật của tiểu thuyết kinh dị đó chính là các chi tiết đáng sợ, mang đến cảm giác sợ hãi, hồi hộp cùng tâm lý kinh hoàng cho người đọc.
Những cuốn truyện kinh dị thường xoay quanh các vụ án giết người, ám sát, ma quỷ giả tưởng hoặc là các yếu tố kinh dị khác.
Một số cuốn tiểu thuyết kinh dị mà bạn có thể tham khảo như: Bá tước Monte Cristo, Tokyo hoàng đạo án, Heart of darkness, Bạch dạ hành, Dracula, Kỳ án ánh trăng, Người tìm xác…
XEM THÊM:
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi liên quan đến tiểu thuyết là gì cũng như các thể loại tiểu thuyết phổ biến nhất hiện nay. Hy vọng rằng những chia sẻ trên đây của chúng tôi sẽ giúp bạn lựa chọn được cho mình những tác phẩm với thể loại phù hợp nhất nhé!
