Trao đổi chất là hoạt động thiết yếu và diễn ra hàng giờ trong cơ thể người. Vậy trao đổi chất là gì? Vai trò và cách tăng cường hệ trao đổi chất? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn nhé.
Contents
Trao đổi chất là gì?
Trao đổi chất là quá trình chuyển đổi thức ăn thành năng lượng để nuôi sống cơ thể và trả lại chất thải cho môi trường. Thức ăn được nạp vào cơ thể phải trải qua quá trình phân giải trong hệ tiêu hóa và chuyển hóa thành năng lượng; sau đó mới được vận chuyển đi khắp các cơ quan để nuôi sống cơ thể.
Vai trò của quá trình trao đổi chất là gì?
Ảnh hưởng đến khối lượng cơ thể
Trao đổi chất liên quan đến việc sử dụng và đốt cháy năng lượng. Đây chính là nguyên tắc cốt lõi của việc tăng cân – giảm cân. Bởi vậy, hệ trao đổi chất càng tốt sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng dễ dàng hơn. Những người có tốc độ trao đổi chất tự nhiên cao thường không dễ tăng cân quá mức. Ngược lại, người có tốc độ trao đổi chất thấp rất dễ tăng cân nếu như không kiểm soát khẩu phần ăn.
Tuy nhiên, chúng ta không thể đổi lỗi việc thừa cân là do trao đổi chất kém. Nguyên nhân chính khiến chúng ta bị thừa cân là do chế độ ăn uống không khoa học và lười vận động. Còn trao đổi chất kém chỉ khiến bạn dễ tăng cân và khó giảm cân thôi.
Ảnh hưởng đến tuổi thọ
Vai trò của sự trao đổi chất là gì? Trao đổi chất cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tuổi thọ. Khi quá trình này diễn ra kém, không đáp ứng đủ mức năng lượng cơ thể cần sẽ đẩy mạnh quá trình nội sinh, khiến cơ thể đẩy nhanh tốc độ lão hóa. Ngoài ra, trao đổi chất kém cũng tích tụ nhiều chất độc trong cơ thể; ảnh hưởng đến tuổi thọ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số trao đổi chất là gì?
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất trong cơ thể như:
Gen di truyền
Điều này thể hiện ở việc nhiều người ăn nhiều và lười vận động nhưng cân nặng ổn định. Trong khi đó, có những người duy trì ăn kiêng, tập thể dục đều đặn nhưng chỉ cần thả lỏng vài bữa là tăng cân. Hoặc khi hai người cùng cân nặng và chế độ ăn uống, luyện tập nhưng hiệu quả tập luyện hoàn toàn khác biệt.
Tuổi tác
Khả năng trao đổi chất tỉ lệ nghịch với số tuổi; tức là càng lớn tuổi thì quá trình trao đổi chất sẽ chậm lại. Nguyên nhân là do sự suy giảm khối lượng cơ bắp và thay đổi về nội tiết.
Trong giai đoạn dậy thì, cơ thể đang trong đà phát triển nên nhu cầu năng lượng cao, dẫn đến tỷ lệ trao đổi chất nhanh. Khi bước sang tuổi 30 và xuất hiện dấu hiệu lão hóa, tốc độ trao đổi chất giảm, cơ thể ít vận động nên cũng cần ít năng lượng hơn.
Giới tính
Khi tìm hiểu về quá trình trao đổi chất là gì, có thể thấy rằng tốc độ trao đổi chất của nam giới cao hơn so với nữ. Nguyên nhân là bởi nam giới có tỷ lệ cơ nhiều hơn nên cần nhiều năng lượng để hoạt động.
Hơn nữa, một nghiên cứu được thực hiện và chỉ ra rằng nam giới thường tích mỡ nhiều quanh vùng nội tạng. Khi loại bỏ được phần mỡ này sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đốt nhiều calo hơn. Trong khi đó, nữ giới lại tích mỡ nhiều quanh vùng đùi, hông. Khi vùng mỡ này mấy đi không ảnh hưởng nhiều đến quá trình trao đổi chất. Ngoài ra, do ảnh hưởng của hóc môn sinh dục nên nam giới có quá trình trao đổi chất tốt hơn.
Hoạt động thể chất
Những người thường xuyên vận động sẽ cần nhiều năng lượng hơn so với người ít vận động. Do vậy, tốc độ trao đổi chất của họ cũng lớn hơn. Ngoài ra, tỷ lệ trao đổi chất còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như chế độ ăn uống, nhiệt độ môi trường, hoạt động của tuyến giáp,…
Bí quyết tăng cường quá trình trao đổi chất
Tăng cường trao đổi chất là gì? Đây là việc thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh chóng hơn. Hoạt động này vô cùng quan trọng bởi nó mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như: loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, tăng cường lưu thông máu, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tâm trạng, làm chậm quá trình lão hóa,… Đặc biệt, tăng cường trao đổi chất còn có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm cân.
Tuy nhiên, thúc đẩy trao đổi chất là một quá trình dài cần sự kiên trì và nỗ lực mỗi ngày. Dưới đây là các cách tăng cường trao đổi chất hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:
Uống nhiều nước
Nhiều nghiên cứu được thực hiện và chỉ ra rằng người uống nhiều nước sẽ tiêu hao nhiều calo hơn so với những người không uống. Khi cơ thể thiếu nước thì quá trình chuyển hóa chất béo và carb bị gián đoạn, hình thành lớp mỡ thừa tích tụ dưới da. Vì vậy, chúng ta nên uống tối thiểu 1.5 lít nước mỗi ngày để quá trình trao đổi chất diễn ra trơn tru hơn.
Ngủ đủ giấc
Một chế độ sinh hoạt hợp lý và khoa học sẽ giúp bạn có cơ thể tốt. Điều này rất có lợi cho việc cải thiện quá trình trao đổi chất của cơ thể. Vì vậy, hãy cố gắng ngủ đủ 7 tiếng/ ngày và đi ngủ trước 11 giờ. Đồng thời, cần cho bản thân thời gian nghỉ ngơi, thư giãn để giảm căng thẳng, stress.
Tập thể dục
Cơ thể liên tục đốt cháy calo ngay cả khi bản thân không hoạt động. Đối với những người luyện tập cơ bắp thì quá trình diễn ra với tốc độ nhanh hơn. Theo nghiên cứu, mỗi 450g cơ bắp tiêu thụ khoảng 6 calo/ ngày. Trong khi đó, với lượng mỡ tương đương chỉ tiêu thụ khoảng 2 calo/ ngày.
Sau mỗi buổi luyện tập, cơ bắp được kích hoạt; từ đó thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Vì vậy, cách tốt nhất để tăng cường quá trình trao đổi chất là luyện tập cơ bắp. Tuy nhiên, chúng ta không nên chỉ tập các bài tập cơ bắp mà cần kết hợp với các bài tập cường độ thấp và nghỉ ngơi hợp lý để tránh tình trạng quá sức, có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng tiêu cực.
Chế độ ăn uống khoa học
Một chế độ ăn uống khắt khe như quá ít hoặc thiếu chất sẽ không cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể và dẫn đến việc bị đói. Khi đó, quá trình trao đổi chất sẽ diễn ra chậm lại để tiêu hao ít năng lượng và tập trung toàn bộ năng lượng ít ỏi để duy trì các chức năng cơ bản.
Vì vậy, để tăng cường quá trình trao đổi chất, chúng ta nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ các nhóm chất (tinh bột, protein, chất béo và chất xơ). Hạn chế các loại đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ, chế biến sẵn. Ngoài ra, chúng ta có thể bổ sung hàm lượng vừa phải thực phẩm chứa cafein hoặc cay để thúc đẩy tốc độ trao đổi chất bên trong cơ thể.
XEM THÊM:
Trên đây là bài viết chia sẻ quá trình trao đổi chất là gì và các thông tin liên quan. Hy vọng sẽ mang đến nhiều thông tin hữu ích cho bạn đọc! Hãy theo dõi chúng tôi để có thể khám phá nhiều thông tin thú vị hơn về cuộc sống nhé!
