Hiệu ứng cánh bướm là thuật ngữ tâm lý học chứa đựng nhiều triết lý thú vị và được ứng dụng trong nhiều ngành nghề. Vậy hiệu ứng cánh bướm là gì? Có nguồn gốc từ đâu? Chúng ta rút ra được bài học gì hiện tượng này? Mời bạn đọc hãy cùng supperclean.vn tìm hiểu và tham khảo trong bài viết này nhé.
Contents
Hiệu ứng cánh bướm là gì?
Hiệu ứng cánh bướm là thuật ngữ ẩn dụ cho triết lý: “Trong cuộc sống, một hành động nhỏ hay một quyết định tưởng chừng như vô hại nhưng có thể mang lại kết quả bất ngờ; thậm chí tạo nên số phận của một người hoặc thay đổi cả lịch sử”.
Hiệu ứng cánh bướm hay còn được gọi là hiệu ứng bươm bướm, có tên tiếng Anh là butterfly effect. Thuật ngữ này được dùng trong lý thuyết hỗn loạn. Sau đó, chúng được nhắc nhiều như một phép ẩn dụ trong văn hóa đương đại với ý nghĩa như trên.
Nguồn gốc của hiệu ứng cánh bướm là gì?
Câu chuyện bắt đầu từ năm 1961 khi nhà khí tượng học Edward Lorenz thực hiện cuộc mô phỏng về thời tiết trên máy tính. Ông đã nhập số liệu làm tròn 0.506 thay vì nhập dãy số chính xác 0.506127. Điều này khiến kết quả dự báo thời tiết không giống với tính toán ban đầu.
Ông vô cùng bất ngờ bởi dữ liệu khác xa so với dữ liệu gốc mà giá trị làm tròn không đáng kể. Từ sai lầm của bản thân, ông đã nhấn mạnh sự ràng buộc của hệ vật lý đối với các điều kiện ban đầu trong bài diễn thuyết của mình và đưa ra học thuyết về hiệu ứng cánh bướm.
Theo ông, một cái đập của cánh bướm cũng kéo theo sự thay đổi rõ rệt về thời tiết, thậm chí là cơn lốc tại địa điểm cách nơi cánh bướm đập hàng vạn km. Hiệu ứng cánh bướm đã được Edward Lorenz công bố vào năm 1969 với câu nói vô cùng nổi tiếng: “Chỉ cần một con bướm đập cánh ở Brazil có thể gây ra một cơn lốc xoáy ở Texas.”
Hiệu ứng cánh bướm là gì? – Những câu chuyện liên quan
Để bạn đọc hiểu rõ hơn về hiệu ứng bươm bướm là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số sự kiện thực tế gắn liền với học thuyết này như sau:
Tài xế đi nhầm đường vô tình mở ra Chiến tranh thế giới thứ nhất
Ngày 28/6/1914, kế hoạch ám sát thái tử nước Áo Archduke Franz Ferdinand của nhóm khủng bố Blackhand không thành công. Một quả lựu đạn ném vào xe của thái tử vô tình bị trượt khiến hai tùy tùng bị thương.
Trên đường trở về, thái tử muốn đến thăm hai người tùy tùng của mình trong bệnh viện. Tuy nhiên, tài xế do không quen đường rẽ nhầm đường và gặp lại một trong những kẻ tham gia ám sát ngồi ở quán cà phê bên đường. Ngay lập tức, tên ám sát rút súng và giết chết thái tử.
Vụ ám sát này đã châm ngòi và mở ra chiến tranh thế giới thứ nhất. Nhiều người cho rằng chung quy vì chút sơ suất của tài xế dẫn đến Áo – Hung tuyên chiến với Serbian; dẫn đến Đức tuyên chiến với Nga; lôi kéo thêm Pháp, Bỉ, Anh tuyên chiến với Đức.
Trở thành nhà độc tài quân sự do bị từ chối giấc mơ trở thành nghệ sĩ
Câu chuyện kể về chàng trai trẻ tên Adolf Hitler với ước mơ trở thành nghệ sĩ đã nộp đơn vào Học Viện Mĩ Thuật của Vienna. Tuy nhiên, anh chàng này đã bị từ chối cả hai lần.
Adolf Hitler phải sống trong khu ổ chuột thành phố và tư tưởng chống Do Thái của ông bắt đầu phát triển. Sau đó, ông gia nhập quân đội Đức và trở thành nhà độc tài Đức với nhiều hành động man rợ.
Người lính tốt bụng tha mạng cho kẻ thù và dẫn đến Thế chiến thứ hai
Cuối tháng 9/1019, trong trận giao tranh Anh – Đức tại một ngôi làng Pháp, binh nhì Henry Tandey thấy người lính Đức đang chạy trốn và bị thương nặng nên đã không giết. Người đàn ông đó chính là Adolf Hitler.
Sau này, khi Thế chiến thứ hai xảy ra, Henry Tandey vô cùng ân hận về hành động của mình. Chỉ vì tha mạng sống cho một người trong Thế chiến thứ nhất mà đã khiến hơn 60 triệu người phải chết trong thế chiến thứ hai.
Một cuốn sách hư cấu gây thiệt hại 900 triệu đô la của Mỹ
Năm 1907, nhà môi giới chứng khoán Mỹ Thomas Lawson đã viết cuốn sách sử dụng sự mê tín để gây hoang mang cho các nhà môi giới chứng khoán tại thành phố Wall. Cuốn sách này đã khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại khoảng 900 triệu đô lô vào ngày hôm đó. Bởi thay vì đi nghỉ mát, đi làm, mua sắm,… thì người dân lại ở nhà.
Tác động của hiệu ứng cánh bướm là gì?
Đối với kinh doanh
Hiệu ứng cánh bướm cũng được áp dụng nhiều trong kinh doanh và mang lại hiệu quả đáng mong đợi. Thị trường kinh doanh vô cùng phức tạp, không một ai có thể dự đoán hay kiểm soát tất cả mọi thứ.
Vì vậy, nếu doanh nghiệp chú trọng trong từng hành động nhỏ thì có thể tạo nên giá trị lớn trong tương lai. Ngược lại, nếu những động thái nhỏ thì có thể gây ra hệ quả lớn đối với doanh nghiệp trong tương lai.
Ví dụ với những khách hàng có trải nghiệm không tốt về sản phẩm/ dịch vụ của doanh nghiệp và phản hồi lại với công ty. Nếu công ty không có cách giải quyết hợp lý thì khách hàng sẽ có ấn tượng xấu với doanh nghiệp, thậm chí là bóc phốt, gây ảnh hưởng đến hình ảnh và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong cuộc sống
Hiệu ứng cánh bướm cũng được áp dụng trong cuộc sống. Chúng được diễn giải có nhiều điểm khá tương đồng với quan niệm “nhân quả”. Khi bạn làm việc tốt, dù nhỏ hay to thì nó cũng mang lại những điều tốt đẹp cho một hoặc nhiều người khác. Sau này, chính hành động đó của bạn cũng sẽ mang lại sự may mắn cho chính mình.
Trong dân gian, chúng ta cũng có nhiều câu nói liên quan đến hiện tượng này như “một đốm lửa có thể đốt cháy cả cánh đồng” hoặc “sai một li, đi một dặm”. Tất cả đều ám chỉ ý nghĩa rằng: Chỉ với một thay đổi nhỏ trong điều kiện ban đầu cũng sẽ dẫn đến sự thay đổi lớn trong kết quả.
Bài học từ hiệu ứng cánh bướm là gì?
Mỗi hành động nhỏ đều có ý nghĩa quan trọng
Hiệu ứng cánh bướm muốn nhắc nhở chúng ta rằng mỗi suy nghĩ, hành động hiện tại dù rất nhỏ nhưng có thể ảnh hưởng đến cuộc sống sau này của bạn. Vì vậy, hãy thay đổi bản thân từ những điều nhỏ nhất như suy nghĩ tích cực, suy nghĩ kỹ trước khi hành động,…
Không nên đánh giá thấp những điều đơn giản, nhỏ bé trong hiện tại
Một viên đá nhỏ cũng có thể phá vỡ sự tĩnh lặng của cả mặt hồ. Những điều nhỏ nhặt, tưởng chừng như đơn giản khi kết nối với nhau sẽ tạo thành hệ thống lớn và có thể gây ra tác động nhất định. Vì vậy, hãy đừng chủ quan hay đánh giá thấp những điều mà bạn cho là nhỏ bé, tầm thường.
Khi bạn hút một điếu thuốc nhỏ mỗi ngày và điều đó có thể thay đổi cuộc sống của bạn trong 10 năm, 20 năm tới. Hay như khi bạn quyên góp một chút tiền của mình và cho rằng nó không đáng nhưng số tiền đấy có thể thay đổi cuộc sống tạm bợ của những con người đang gặp khó khăn ngoài kia.
XEM THÊM:
Trên đây là bài viết chia sẻ hiệu ứng cánh bướm là gì và các thông tin liên quan. Hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc nhiều thông tin thú vị về hiệu ứng tâm lý này nhé!
