“Kỉ niệm hay kỷ niệm”, “hi vọng hay hy vọng”, đâu mới là từ viết đúng? Cách dùng i và y trong tiếng Việt như thế nào là chính xác? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu và giải đáp ngay trong bài viết này nhé!
Contents
Mẹo dùng i và y
“I” và “y” đều có cách phát âm là /i/. Đối với những từ sử dụng i hay y sẽ hình thành nên các nghĩa khác nhau thì mình không đề cập đến. Tuy nhiên, có một số từ khi dùng i hay y thì chúng đều có chung một cách phát âm và có ý nghĩa giống nhau.
Ví dụ như kỉ niệm hay kỷ niệm, hi sinh hay hy sinh,… Vậy trong trường hợp này, làm sao để biết được từ đó nên dùng i hay y? Các bạn có thể tham khảo các mẹo phân biệt dưới đây:
- Các từ có âm tiết cuối cùng là /i/ thì sẽ dùng “i”. Ngoại trừ các từ có nguyên âm ghép “uy” như: tư duy, đồng quy,…
Ví dụ: kỳ dị, lý trí, sơn hào hải vị, mĩ vị,…
- Nếu i hoặc y đứng đầu âm tiết hoặc đứng một mình thì sẽ viết theo thói quen cũ.
Ví dụ: yêu cầu, im lặng, y khoa, y tế, y học, í ới, ý nghĩ,…
- Từ Thuần Việt thường viết là “i” và từ Hán Việt thường viết là “y”. Tuy nhiên, sẽ có một số trường hợp ngoại lệ.
Ví dụ: ầm ĩ, ì ạch, y phục, ý nghĩa,…
- Những từ dùng “i” thường khiến chúng ta dễ liên tưởng đến những điều rất nhỏ hơn so với những từ dùng “y”.
Ví dụ: tỉ mỉ, li ti, vi khuẩn, chi li,…
- Những từ láy thường dùng “i” và từ ghép thường dùng “y”. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp ngoại lệ (ì ạch, í ới,…)
Ví dụ: y phục, y tế, y khoa, xì xào,…
Trong một số trường hợp đặc biệt, chúng ta chấp nhận từ đó với cả 2 cách viết dùng “i” và “y”.
Kỉ niệm hay kỷ niệm là đúng?
Trong thực tế, chúng ta vẫn chấp nhận cả 2 cách viết “kỉ niệm” và “kỉ niệm”. Bởi theo mỗi quan niệm khác nhau lại có đáp án khác nhau. Do vậy, đối với cụm từ này, chúng ta có thế sử dụng theo thói quen thông thường.
Kỉ niệm/ kỷ niệm: Đó là những thông tin hiện lên trong trí óc của chúng ta về những sự việc quan trọng, đáng ghi nhớ đã qua.
Bài viết tham khảo: Sát nhập hay sáp nhập đúng chính tả?
Hi vọng hay hy vọng đúng?
Nên viết hi vọng hay hy vọng? Tương tự như trường hợp trên thì cả “hi vọng” và “hy vọng” đều được chấp nhận là viết đúng chính tả. Tuy nhiên, “hi vọng” vẫn là từ được dùng phổ biến nhất. “Hy vọng” cũng được sử dụng nhưng không nhiều; thường được dùng trong những trường hợp muốn thể hiện sự lịch sự và trang trọng.
Vậy hi vọng/ hy vọng là gì? Đó là sự tin tưởng, mong chờ một điều tốt đẹp và may mắn sẽ đến.
Hi sinh hay hy sinh là đúng?
Hi sinh và hy sinh cũng là một trường hợp đặc biệt. Hiện nay, nhiều chuyên gia ngôn ngữ vẫn đang trong quá trình nghiên cứu về cách dùng của “i” và “y” trong trường hợp này. Vì vậy, cả 2 cách viết này hiện vẫn được chấp nhận. Trong thực tế, “hi sinh” được dùng phổ biến hơn so với “hy sinh”.
Vậy hi sinh/ hy sinh có nghĩa là gì? “Hi sinh” có nghĩa là tự nhận về mình sự thiệt thòi, mất mát vì một hành động, nghĩa vụ hoặc một lý tưởng cao đẹp.
Bài viết tham khảo: Highlight là gì? Nghĩa của highlight trong KPOP, game và các lĩnh vực
Trên đây là bài viết chia sẻ một số mẹo để phân biệt “i” và “y”. Hiện nay, câu chuyện nên dùng “i” hay “y” vẫn còn đang gây ra nhiều tranh cãi và vẫn chưa có sự thống nhất trong cách sử dụng. Đó chính là lý do giải thích vì sao mà những câu hỏi kiểu như “kỉ niệm hay kỷ niệm, hi vọng hay hy vọng,…” vẫn chưa có câu trả lời chính xác. Qua đó, chúng ta cũng phần nào thấy được sự phong phú và đa dạng của hệ thống ngôn ngữ tiếng Việt.
