P/E là chỉ số quan trọng cần phải nắm vững nếu bạn muốn đầu tư vào thị trường chứng khoán. Vậy P/E là gì? Cách tính chỉ số này thế nào? Theo dõi những thông tin dưới đây để hiểu rõ hơn về chỉ số này nhé!
Contents
P/E là gì?
Chỉ số P/E trong chứng khoán là viết tắt của cụm từ Price to earning ratio. Đây là một trong các công cụ được dùng để định giá cổ phiếu.
Hay nói cách khác, P/E phản ánh mối liên hệ giữa thị giá (còn gọi là giá thị trường của cổ phiếu hiện hành) so với thu nhập trên một cổ phiếu. Điều này thể hiện nhà đầu tư sẵn sàng chi trả bao nhiêu cho một cổ phiếu của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán.
Bài viết tham khảo: ROA là gì? ROE là gì? Mối quan hệ giữa chỉ số ROA và ROE
Phân loại chỉ số P/E
P/E được chia thành 2 loại chính là: Trailing P/E và Forward P/E (FP/E). Trong đó:
- Trailing P/E (chỉ số tra cứu): Là loại lấy thu nhập của 4 quý trước đó. Nhà đầu tư thường nghiên cứu hệ số P/E tra cứu bởi đây là số liệu khách quan và họ không tin tưởng vào thu thập ước tính hàng quý/ hàng năm trên một cổ phiếu trong tương lai của công ty.
- FP/E: FP/E là gì? Đây là chỉ số dự báo thu thập của một năm tiếp theo.
Trong thực tế, chỉ số tra cứu cũng có thể gặp một số thiếu sót do hiệu suất của công ty trong quá khứ không thể phản ánh được kết quả trong tương lai. Do vậy, các nhà đầu tư nên dựa vào sức mạnh thu thập trong tương lai thay vì quá khứ.
Cách tính P/E Ratio
Hệ số P/E được xác định theo công thức sau:
P/E = Giá thị trường (Price)/Thu nhập của một cổ phiếu (EPS)
Trong đó:
- P = Price (Market Price): Giá thị trường cổ phiếu ngay tại thời điểm giao dịch.
- EPS (Earning Per Share): Thu nhập của mỗi cổ phiếu và được xác định theo công thức:
EPS = (Thu nhập ròng – Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi)/ Tổng cổ phiếu thường đang được lưu hành.
Ví dụ: Giá cổ phiếu của công ty A bán trên thị trường chứng khoán là 200.000 đồng và thu nhập của một cổ phiếu là 8.000 đồng thì P/E có giá trị = 25 đồng (= 200.000/ 8.000). Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẽ sẵn sàng chi trả 25 đồng cho 1 đồng lợi nhuận của công ty kiếm được trong 1 năm. Nếu P/E giảm xuống còn 15 đồng, tức là nhà đầu tư sẽ chỉ chi trả 15 đồng cho 1 đồng lợi nhuận của công ty.
Ý nghĩa của hệ số P/E ratio là gì?
P/E đóng vai trò cực kỳ quan trọng khi đầu tư vào thị trường chứng khoán. Thông qua chỉ số này, nhà đầu tư có thể nghiên cứu, so sánh và đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp tốt hay xấu? Khả năng kinh doanh của doanh nghiệp có mang lại lợi nhuận hay không? Cao hay thấp? Từ đó, họ sẽ đưa ra quyết định nên rót vốn đầu tư của mình vào doanh nghiệp nào.
Chỉ số P/E như thế nào là tốt?
P/E bao nhiêu là tốt? Đây là vấn đề thắc mắc của rất nhiều người khi mới gia nhập vào thị trường chứng khoán.
Thông thường, P/E sẽ dao động trong khoảng từ 5 – 15. Trường hợp, chỉ số này tăng cao (trên 20) cho thấy:
- Cổ phiếu của doanh nghiệp đó được định giá cao.
- Tiềm năng phát triển của doanh nghiệp lớn.
- Lợi nhuận có thể nhỏ và ít nhưng có tính tạm thời vì chúng có khả năng tăng trưởng mạnh trong tương lai.
- Doanh nghiệp đang đứng ở vùng đáy trong chu kỳ kinh doanh cổ phiếu.
Tuy nhiên, chỉ số cao chưa chắc là ưu điểm bởi con số đó có thể là ảo. Đôi khi doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả, chỉ số EPS thấp (thậm chí là bằng 0) nên P/E tăng cao. Vì vậy, các nhà đầu tư cần phải xem xét, đánh giá kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
Ngược lại, khi chỉ số P/E thấp sẽ phản ánh:
- Cổ phiếu của doanh nghiệp được định mức giá thấp.
- Doanh nghiệp đang gặp một số vấn đề như: tài chính kém ổn định, kinh doanh không lợi nhuận,…
- Lợi nhuận tăng cao đột biến xuất pháp từ các lý do chủ quan như: bán tài sản,…
- Doanh nghiệp đang nằm ở đỉnh trong chu kỳ kinh doanh cổ phiếu.
Tóm lại, không phải cứ chỉ số P/E cao thì tốt mà thấp thì xấu. Nó chỉ có ý nghĩa và có tính chính xác cao khi các doanh nghiệp ở trong cùng một hoàn cảnh và điều kiện.
Trong thực tế, có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến P/E như: rủi ro kinh doanh, tốc độ tăng trưởng, khả năng cạnh tranh, bối cảnh chung của nền kinh tế vĩ mô,… Vì vậy, nhà đầu tư cần phải đánh giá P/E dựa trên nhiều góc độ khác nhau như:
- Tốc độ tăng trưởng doanh nghiệp: Nếu chỉ số tăng trưởng dao động từ 5% – 7% mà P/E vẫn đạt mức cao thì chứng tỏ cổ phiếu của doanh nghiệp rất cao.
- Chỉ số P/E ngành: Chỉ nên so sánh chỉ số trong một ngành. Nếu so sánh P/E của công ty điện với một công ty kỹ thuật thì điều đó là vô nghĩa, không có ý nghĩa gì cả.
- Lãi suất trái phiếu, tình trạng lạm phát: P/E sẽ trở nên vô nghĩa nên không phản ánh được lãi suất, mức độ lạm phát,…
- Rủi ro khi hoạt động: Cần đánh giá P/E thông qua góc độ các rủi ro kinh doanh như: khả năng xâm nhập ngành, rủi ro quản trị,…
Định giá cổ phiếu theo phương pháp P/E
Absolute PE (gọi tắt là phương pháp P/E) là một phương pháp được nhiều nhà đầu tư sử dụng để định giá cổ phiếu của doanh nghiệp. Cách định giá này được thực hiện như sau:
Bước 1: So sánh P/E của doanh nghiệp so với các đối thủ cạnh tranh trong ngành.
Bước 2: Sử dụng P/E trung bình ngành (có điều chỉnh) để làm hệ số nhân trong trường hợp chỉ số này được lấy từ đối thủ cạnh tranh cao hơn so với P/E hiện tại của cổ phiếu.
Bước 3: Giá trị cổ phiếu được xác định = P/E (ngành) * EPS (dự phòng)
Tuy nhiên, phương pháp này cũng tồn tại nhược điểm nếu các con số của doanh nghiệp là ảo. Bên cạnh đó, mức độ rủi ro, tính cạnh tranh của các doanh nghiệp cũng khác nhau nên gây ảnh hưởng không nhỏ. Vì vậy, khi định giá bằng phương pháp này, chúng ta cần phải chú ý đến các yếu tố như:
- Rủi ro kinh doanh
- Tốc độ tăng trưởng
- Lợi nhuận
- Rủi ro về quản trị tài chính
- Tỷ suất cổ tức
- Sự ổn định khi ước lượng lợi nhuận
Đặc biệt, để tính toán chính xác P/E, nhà đầu tư cần phải nắm vững tình hình kinh doanh của doanh nghiệp; phân tích rủi ro mà doanh nghiệp gặp phải trong hiện tại và tương lai để từ đó định giá xem cổ phiếu có giá trị hay không.
Một số lưu ý về hệ số P/E
P/E là chỉ số đơn giản và dễ tính toán nhưng trong quá trình sử dụng, cần phải lưu ý một số vấn đề sau:
- Chỉ số EPS và P/E có mối quan hệ mật thiết với nhau. Nếu EPS âm thì P/E sẽ không có ý nghĩa kinh tế gì cả. Trong trường hợp này, cần phải sử dụng một công cụ định giá khác.
- Lợi nhuận có thể bị biến động và dễ bóp méo nên P/E cũng dễ biến động. Vì vậy, nhà đầu tư nên đánh giá chỉ số P/E trong khoảng thời gian từ 3 năm – 5 năm.
Bài viết tham khảo: Thương mại điện tử là gì? Lợi ích & hạn chế của ngành TMĐT
Trên đây là bài viết giải đáp thắc mắc P/E là gì và những thông tin hữu ích về chỉ số này. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay đóng góp thêm về chủ đề này, hãy để lại bình luận bên dưới bài viết, chúng tôi sẽ hỗ trợ giải đáp sớm nhất cho bạn.
