Tài phiệt – khái niệm không còn xa lạ ở các nước tư bản, điển hình nhất là ở Hàn Quốc. Vậy bạn có biết tài phiệt là gì không? Lịch sử hình thành chế độ tài phiệt Hàn Quốc là gì? Hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Tài phiệt là gì? Chế độ tài phiệt là gì?
Tài phiệt nghĩa là gì?
Tài phiệt được hiểu là trùm tư bản tài chính hay chủ doanh nghiệp có thế lực, nắm quyền chi phối kinh tế và chính trị trong nước. Họ không chỉ là những người nhiều tiền của mà có thế lực chi phối xã hội.
Thực tế ở nước ta thì “tài phiệt” không phải một thuật ngữ phổ biến. Tuy nhiên cụm từ này lại rất nổi tiếng ở một số quốc gia, điển hình nhất là Hàn Quốc và Nhật Bản.
- “Zaibatsu” tức là tài phiệt trong tiếng Nhật, ý chỉ các tập đoàn kinh doanh tài chính và công nghiệp ở Đế quốc Nhật Bản trước năm 1945.
- “Chaebol” tức tài phiệt trong tiếng Hàn, ý chỉ các đại tập đoàn kinh doanh gia đình đang thống trị ở Hàn Quốc hiện nay.
Chế độ tài phiệt là gì?
Chế độ tài phiệt là một Chính phủ chịu sự kiểm soát hoàn toàn theo cách trực tiếp hoặc là gián tiếp bởi những người giàu có. Chế độ tài phiệt chỉ cho phép những người giàu được nắm quyền cai trị. Có thể là một cách công khai hoặc theo tùy hoàn cảnh. Điều này dẫn đến việc áp dụng các chính sách được thiết kế đặc biệt có lợi cho người giàu.
Chế độ tài phiệt không nhất thiết phải là một chế độ Chính phủ công khai. Nó được thể hiện thông qua việc những tầng lớp giàu có trong xã hội sẽ nắm trong tay quyền lực chi phối mọi mặt của đời sống, từ quân sự, kinh tế cho đến chính trị.
Không đơn giản chỉ một hay một vài người giàu, chế độ tài phiệt ở đây là sự bắt tay và hợp tác của giới tài phiệt, những công ty, tập đoàn tài chính lớn lại với nhau và cùng nhau chi phối đất nước. Việc chi phối này còn bao gồm cả việc ban hành ra những đạo luật, những quy định với mục đích chủ yếu là tập trung phục vụ cho mục tiêu của người giàu. Điều này đã tạo ra sự bất bình đẳng về thu nhập và tài sản lớn hơn.
XEM THÊM: Thường biến là gì? Nguyên nhân, đặc điểm, vai trò của thường biến
Bật mí về các tài phiệt Hàn Quốc
Lịch sử hình thành của tài phiệt Hàn Quốc
Sau thời gian bị Nhật xâm chiếm thì Hàn Quốc đã học hỏi rất nhiều từ đất nước này và đã rất thành công trong công cuộc cải cách giáo dục cũng như là kinh tế. Sau khi quân Nhật rút quân hoàn toàn khỏi lãnh thổ của Hàn vào năm 1945 thì một số doanh nhân Hàn Quốc đã tận dụng nguồn tài sản mà Nhật để lại và tạo cho mình những doanh nghiệp riêng. Một trong số những doanh nghiệp này đã phát triển thành các tài phiệt hay Chaebol lớn tại Hàn Quốc.
Các Chaebol này được hình thành bao gồm nhiều công ty có quan hệ về chiến lược kinh doanh, tài chính cũng như sự điều hành chung trong hoạt động. Nét đặc trưng chính là toàn bộ các công ty con đều sẽ được chi phối bởi một hoặc là số ít đại gia tộc đã sáng lập và nắm giữ cổ phần.
Năm 1961, tổng thống Park Chung Hee đã đưa ra quyết định cải tạo nền kinh tế lạc hậu của đất nước bằng cách khuyến khích và hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp lớn, có thể kể đến như:
- Hỗ trợ cho vay vốn với lãi suất thấp từ phía ngân hàng Nhà nước. Ngân hàng quốc doanh sẽ hỗ trợ và bảo lãnh nợ nước ngoài cho các Chaebol.
- Giảm thuế cho các sản phẩm sản xuất kinh doanh của các Chaebol. Đây cũng là cơ hội rất lớn cho các công ty xây dựng bởi bắt đầu từ thời điểm này thì chính phủ thực hiện xây dựng các cơ sở hạ tầng ở Hàn Quốc.
Chính nhờ các chính sách ưu đãi này mà các Chaebol nhanh chóng phát triển lớn mạnh không chỉ ở nội địa mà còn vươn ra quốc tế. Hàn Quốc cũng từ một quốc gia bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh đã vươn mình mạnh mẽ để trở thành một cường quốc kinh tế.
Cuối thập niên 1980 thì đế chế Chaebol đã nhanh chóng chế ngự hầu hết các lĩnh vực công nghiệp, trong đó nổi bật nhất phải kể đến là ngành công nghiệp nặng, sản xuất và thương mại.
Có thể nói Chaebol đã giúp cho nền kinh tế của Hàn Quốc có thặng dư mậu dịch lớn kể từ năm 1986. Hàn Quốc đã tiến tới trở thành một trong số những nước công nghiệp mới lớn nhất trên thế giới kể từ thập niên 90 của thế kỷ 20.
XEM THÊM: Tản văn là gì? Đặc điểm, phân loại và kỹ năng viết tản văn
Đặc điểm của giới tài phiệt Hàn Quốc là gì?
- Cơ cấu quyền lực của các tập đoàn này có tính tập trung cao. Thông thường thì những người đứng đầu có quyền quyết định chính trong mọi vấn đề cũng như là các công ty con.
- Các tài phiệt Hàn Quốc thành lập doanh nghiệp của riêng họ để phục vụ cho mục đích xuất khẩu của họ.
- Luật pháp và Chính phủ Hàn thực hiện kiểm soát các Chaebol trong lĩnh vực tài chính. Vì vậy mà các Chaebol khó có thể phát triển chuyên biệt trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng.
- Ảnh hưởng của các Chaebol này đối với nền kinh tế đất nước là không thể phủ nhận. Hàn Quốc đã từ một quốc gia nghèo khó trải qua nội chiến trở thành quốc gia có nền kinh tế phát triển bậc nhất thế giới.
- Với sự phát triển cũng như sức ảnh hưởng mạnh mẽ của các Chaebol đã kéo theo nhiều hệ lụy như khoảng cách giàu nghèo ngày càng nới rộng, các doanh nghiệp nhỏ ngày càng eo hẹp và khó phát triển…
TOP 5 nhà tài phiệt Hàn Quốc là gì?
Tập đoàn Samsung
Đứng đầu trong danh sách này không thể không nhắc tới đế chế Samsung. Được thành lập vào năm 1938 bởi Lee Byung Chul và khởi đầu chỉ là một công ty buôn bán nhỏ lẻ. Hiện nay thì Samsung được biết đến như một tập đoàn đa quốc gia khổng lồ và là một trong những gia tộc giàu có nhất tại Hàn Quốc.
Tập đoàn sở hữu nhiều công ty con, chuỗi hệ thống bán hàng cùng văn phòng đại diện trên khắp thế giới. Tập đoàn Samsung phát triển đa dạng với nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau như: công nghiệp điện tử, bảo hiểm, chế biến thực phẩm, bất động sản, xây dựng, chứng khoán, quảng cáo, đóng tàu… Tất cả những lĩnh vực này đều phát triển mạnh mẽ và đem về doanh thu lớn cho Samsung.
Samsung hiện đang là một tập đoàn Tài phiệt đa ngành có quy mô cũng như sức ảnh hưởng to lớn nhất đối với nền kinh tế của Hàn Quốc. Tổng doanh thu của nó lên tới 144 tỷ USD/năm, chiếm đến 70% GDP của đất nước này.
Tập đoàn Hyundai
Được thành lập vào năm 1947, đây cũng là một trong những Chaebol được thành lập đầu tiên tại Hàn Quốc. Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ Hyundai đã trở thành tập đoàn kinh tế đứng thứ 2 chỉ sau Samsung.
Nổi bật nhất trong tập đoàn đó chính là công ty xe hơi Hyundai. Đây cũng là hãng sản xuất xe hơi đa quốc gia, có quy mô lớn nhất tại Hàn Quốc và lớn thứ 4 trên thế giới. Trước biến động của nền kinh tế nhưng doanh số bán hàng của tập đoàn này đều tăng hàng tháng và chưa hề có dấu hiệu thụt giảm đã minh chứng cho vị thế của Hyundai.
XEM THÊM: Quan liêu là gì? Tìm hiểu chi tiết về bệnh quan liêu và cách khắc phục
Tập đoàn LG
LG Chaebol được thành lập vào năm 1947 bởi Koo In Hwoi và cũng là một trong những Chaebol lớn nhất tại Hàn Quốc. Đây là một tập đoàn đa quốc gia, kinh doanh chủ yếu với các lĩnh vực liên quan đến hàng điện tử, điện thoại cùng với các sản phẩm dầu khí.
Từng là đối thủ truyền kiếp với Samsung nhưng đã bị đối thủ vượt một khoảng cách khá xa. Hiện nay LG vẫn đang tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng và cũng là một trong top 5 Chaebol hàng đầu tại Hàn Quốc.
Tập đoàn SK
SK Group là tập đoàn thương mại lớn nhất tại Hàn Quốc và cũng là một trong những Chaebol lớn nhất tại quốc gia này. Được thành lập vào năm 1939, SK cũng là tập đoàn hoạt động với nhiều lĩnh vực khác nhau như: công nghệ viễn thông, điều chế dược phẩm, sản xuất phim ảnh và đĩa nhạc, khách sạn, trung tâm thương mại…
Có thể nói mức tăng trưởng vượt bậc của SK đã đóng góp rất lớn vào nền kinh tế của Hàn Quốc. Một trong những công ty con nổi bật nhất của SK đó chính là SK Telecom. Đây chính là nhà mạng lớn nhất cũng như dẫn đầu công nghệ truyền thông tại Hàn Quốc.
XEM THÊM: [Hé lộ] CIH là gì? Các ý nghĩa thường gặp của CIH
Tập đoàn Lotte
Lotte Group là một tập đoàn đa quốc gia, được thành lập vào năm 1967 bởi Shin Kyuk Ho. Chaebol này bao gồm có hơn 100 công ty con tham gia các lĩnh vực khác nhau như: dịch vụ tài chính, giải trí, sản xuất bánh kẹo, đồ uống, thức ăn nhanh, công nghệ thông tin, xây dựng, xuất bản…
Tập đoàn này có trụ sở chính được đặt tại Hàn Quốc và Nhật Bản. Ngoài ra thì nó còn mở rộng hoạt động tại các quốc gia khác như: Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Ba Lan, Ấn Độ, Hoa Kỳ… và đều đem về những lợi nhuận khổng lồ. Hiện nay thì Lotte là nhà máy sản xuất bánh kẹo lớn nhất tại Hàn Quốc và lớn thứ ba tại Nhật Bản.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi liên quan đến tài phiệt là gì. Mặc dù các nhà tài phiệt hay Chaebol vẫn còn nhiều mặt tối nhưng không thể phủ nhận những lợi ích mà nó đã mang lại cho nền kinh tế của Hàn Quốc. Để biết thêm nhiều thông tin thú vị khác, đừng quên theo dõi các bài viết mới nhất của chúng tôi nhé!
