Chúng ta thường nghe đến câu nói “Hà Nội nghìn năm văn hiến” nhưng mấy ai hiểu rõ văn hiến là gì? Văn hiến, văn hóa và văn vật khác nhau như thế nào? Cùng supperclean.vn khám phá chi tiết hơn qua bài viết này nhé!
Contents
Văn hiến là gì?
Văn hiến là một thuật ngữ Nho Giáo, xuất hiện trong hệ thống từ vựng Việt Nam từ rất lâu. Nhiều tài liệu cho rằng “văn hiến” đã xuất hiện tại nước ta ít nhất khoảng 1000 năm. Cũng chính bởi quãng thời gian dài như vậy mà nhiều người Việt dường như đã quên hẳn ý nghĩa nguyên bản của nó.
Hiện nay, các cuốn từ điển tiếng Việt đưa ra khái niệm văn hiến có nghĩa là gì khá mơ hồ. Một số cuốn từ điển như Đại từ điển Hán Việt, Từ điển Hán Việt,… đã giải thích văn hiến là gì như sau: “Văn hiến là các giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp lâu đời, được bảo tồn và lưu truyền qua nhiều thế hệ”. Có thể thấy rằng cách hiểu này không có sự phân biệt giữa văn hiến và văn hóa.
Theo Sách Luật pháp, văn hiến được hiểu theo nghĩa hoàn toàn khác. Theo đó, “văn” là điển tích; “hiến” là tốt đẹp, tài giỏi. Văn hiến là sách vở, văn chương với hàm ý bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống văn hóa lâu đời.
Tuy nhiên, nếu hiểu theo cách chiết tự (cắt nghĩa từng từ) thì “văn” có nghĩa là vẻ đẹp; “hiến” là con người. Văn hiến là thuật ngữ thể hiện các giá trị tinh thần do người hiền tài tạo.
Từ những cách lý giải trên, chúng ta có thể đúc kết rằng văn hiến là các giá trị truyền thống tốt đẹp được gìn giữ trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Không chỉ có các giá trị văn hóa, văn hiến còn là các bậc hiền tài – những người có vai trò rất lớn trong việc tạo ra các giá trị văn hóa cho lịch sử dân tộc.
Văn hiến trong tiếng Anh là civilization.
Ví dụ về văn hiến
Có rất nhiều giá trị văn hiến tồn tại trong cuộc sống hàng ngày và có lịch sử hình thành lên đến hàng ngàn năm. Ví dụ như cha ông ta đã phát hiện ra cây lúa dại và lai tạo nó trở thành cây lúa nước. Hay chữ viết cũng là yếu tố văn hiến lâu đời và quý báu của dân tộc Việt Nam.
Nghìn năm văn hiến là gì? Tại sao nói “Việt Nam – Ngàn năm văn hiến”
Nghìn năm văn hiến là cụm từ thể hiện quá trình đấu tranh và xây dựng đất nước của dân tộc Việt. Trong quá trình đó, ông cha ta đã tạo ra rất nhiều giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp như truyền thống yêu nước, cách ứng xử,… Những giá trị đó được kết tinh và áp dụng trong cuộc sống thường ngày rồi dần dần trở thành phong tục tập quán, nét văn hóa đặc trưng của những người con đất Việt.
Không chỉ vậy, giá trị nghìn năm văn hiến còn được thể hiện ở những con người tài giỏi, đức độ như các bậc anh hùng hào kiệt (Trần Hưng Đạo, Quang Trung,…) hay những nhà thơ, nhà văn đại tài (Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Trãi,…). Họ đã dốc hết sức mình để tạo dựng nên các giá trị quý báu cho dân tộc.
Lý giải về cách gọi “Việt Nam – Ngàn năm văn hiến” hay “Thăng Long – Ngàn năm văn hiến”, chữ “ngàn” đại diện cho con số trên 1000. Trong cuốn Đại Việt sử ký toàn thư, Ngô Sĩ Liên đã nhận định Việt Nam có khoảng 2000 năm văn hiến.
Tuy nhiên, một số tài liệu khác lại cho rằng Việt Nam có văn hiến từ thời Hồng Bàng. Vì vậy, chúng ta phải có đến khoảng 4000 – 5000 năm văn hiến.
Đặc trưng của văn hiến là gì?
Văn hiến mang những nét đặc trưng gắn liền với lịch sử và con người nên có các đặc điểm sau:
- Văn hiến thường thiên về các giá trị tinh thần như giá trị văn học, giá trị đạo đức, phẩm chất,… của con người.
- Văn hiến thể hiện tính dân tộc; vì nó gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của một đất nước, một dân tộc.
- Văn hiến mang tính lịch sử.
Quá trình gìn giữ và phát huy các giá trị văn hiến
Trải qua hàng nghìn năm, những giá trị văn hiến luôn được dân tộc Việt gìn giữ và phát huy. Tuy nhiên, xu hướng hòa nhập toàn cầu vô tình khiến nhiều bạn trẻ vô tình lãng quên các giá trị văn hiến lâu đời.
Vì vậy, chúng ta cần tiếp thu một cách chọn lọc để vừa học hỏi thêm nhiều giá trị tinh thần mới mà không làm mai một giá trị truyền thống. Bên cạnh đó, hãy mang những nét độc đáo trong văn hóa đến với nhiều bạn bè quốc tế để họ có cái nhìn đa dạng hơn về dân tộc Việt.
Phân biệt văn hiến với văn hóa và văn vật
Văn hóa là gì?
Văn hóa là tất cả các giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo ra. Đó là ngôn ngữ, tín ngưỡng, tôn giáo, di tích lịch sử, quần áo, phương tiện, công trình kiến trúc,…
Các giá trị văn hóa do con người sáng tạo, tích lũy qua quá trình tương tác với tự nhiên và xã hội. Văn hóa là của con người, do con người sáng tạo và phục vụ cho lợi ích của con người.
Văn vật là gì?
Văn vật là một bộ phận của văn hóa; chỉ các công trình vật chất mang giá trị nghệ thuật, văn hóa, lịch sử,…. Ví dụ như gốm Bát Tràng, Cốm làng Vòng, phở Hà Nội,…
Từ các thông tin giải thích về văn hóa, văn vật và văn hiến là gì, chúng ta có bảng so sánh dưới đây:
| Văn hóa | Văn hiến | Văn vật | |
| Giống nhau |
|
||
| Khác nhau | Bao gồm các giá trị vật chất + các giá trị tinh thần. | Thiên nhiều về các giá trị tinh thần. | Tập trung vào các yếu tố về vật chất. |
Bảng so sánh văn hóa, văn hiến và văn vật
XEM THÊM:
Trên đây là bài viết chia sẻ về nền văn hiến là gì và một số thông tin liên quan. Hy vọng sẽ mang đến cho bạn đọc nhiều kiến thức hữu ích. Nếu bạn có góp ý về bài viết thì hãy để lại bình luận bên dưới cho supperclean.vn biết nhé!
