Sơ đồ tư duy là gì? Những điều cần biết về sơ đồ tư duy

Bạn đang tìm kiếm cho mình phương pháp giúp gia tăng khả năng ghi chép và xử lý thông tin trong thời gian ngắn? Sơ đồ tư duy chính là phương pháp hữu hiệu dành cho bạn. Vậy sơ đồ tư duy hay bản đồ tư duy là gì? Sơ đồ tư duy nào được sử dụng nhiều nhất hiện nay? Cách vẽ sơ đồ tư duy đẹp, đơn giản như thế nào? Hãy cùng với chúng tôi tìm câu trả lời ngay sau đây.

Sơ đồ tư duy là gì?

Sơ đồ tư duy là gì? Đây còn có tên gọi khác là Mindmap được biết đến là một phương pháp ghi chú thông minh với các ý tưởng sử dụng từ ngữ ngắn gọn, hình ảnh sinh động để bộ não của con người có thể tiếp cận cũng như là ghi nhớ một cách nhanh chóng, lưu trữ được lâu dài.

Sơ đồ tư duy - Mindmap
Sơ đồ tư duy – Mindmap

Mindmap không chỉ giúp cho con người ghi nhớ theo một trình tự nhất định mà nó còn giúp chúng ta liên hệ với các dữ kiện, kích thích trí não sáng tạo để tạo hứng thú cho quá trình học tập và làm việc. Sử dụng Mindmap con người không cần phải mất thời gian, công sức ghi chép dày đặc các nội dung mà thông qua các tiêu đề ngắn gọn, các ký hiệu, hình ảnh 2 chiều để ghi nhớ một cách tổng thể và chi tiết.

Sơ đồ tư duy có cấu trúc bao gồm từ khóa hay chủ đề chính nằm ở vị trí trung tâm. Tiếp đến là các nhánh nhỏ chỉ các nội dung, hình ảnh được phát triển từ chủ đề chính nằm ở xung quanh. Ngoài ra để cây sơ đồ đẹp hơn và dễ ghi nhớ hơn thì bạn có thể chèn thêm các hình ảnh hoặc là biểu tượng.

Nguồn gốc của sơ đồ tư duy là gì?

Sơ đồ tư duy Mindmap được sáng tạo bởi Tony Buzan
Sơ đồ tư duy Mindmap được sáng tạo bởi Tony Buzan

Vào cuối thập niên 60 của thế kỷ XX, sơ đồ tư duy đã được sáng tạo và phát triển bởi Tony Buzan. Hiện tại thì ông là tác giả của hơn 92 đầu sách được dịch ra trên 30 thứ tiếng, xuất bản ở khoảng 125 quốc gia. 

Ban đầu thì phương pháp này được xem là cách để học sinh ghi chép lại nội dung các bài giảng thông qua việc sử dụng các từ then chốt cùng hình ảnh tượng trưng. Nhờ đó mà việc ghi chép không tốn quá nhiều thời gian. Bên cạnh đó thì việc ghi nhớ và ôn tập cũng dễ dàng hơn.

Giữa thập kỷ 70 thì Peter Russell cùng Tony đã lan truyền mạnh mẽ về kỹ xảo giản đồ ý tưởng cho nhiều cơ quan quốc tế. Từ đó mà cái tên sơ đồ tư duy nhanh chóng được đông đảo người dùng biết đến.

XEM THÊM: Tư cách pháp nhân là gì? Điều kiện và một số thông tin liên quan

Sơ đồ tư duy có ưu – nhược điểm gì?

Ưu điểm khi sử dụng sơ đồ tư duy

Mindmap giúp tăng hiệu suất làm việc
Mindmap giúp tăng hiệu suất làm việc
  • Là công cụ hoàn hảo giúp bạn nâng cao hiệu suất làm việc; giúp bạn dễ dàng lên kế hoạch một cách khoa học hơn.
  • Giúp phác thảo các ý tưởng một cách mới mẻ, độc đáo trong điều kiện thời gian bị hạn chế. Từ đó, bạn có thể dễ dàng xâu chuỗi, sắp xếp lại các suy nghĩ này và tạo được mối liên hệ nhất định giữa các ý tưởng nói trên.
  • Giúp việc ghi nhớ hay gợi nhớ được lâu dài và hiệu quả hơn.

Nhược điểm của sơ đồ tư duy

  • Gây khó khăn cho những người không trực tiếp vẽ sơ đồ tư duy bởi các nhánh trong sơ đồ thường được sắp xếp theo lối suy nghĩ logic của người tạo ra sơ đồ đó.
  • Những người có lối suy nghĩ trực quan thì giải pháp này không thật sự khả thi để giúp họ có thể ghi nhớ thông tin.

Lợi ích khi dùng sơ đồ tư duy là gì?

Trong học tập

Nhờ sơ đồ tư duy mà giáo viên có thể trình bày các khái niệm, nội dung bài học một cách rõ ràng và trực quan. Bên cạnh đó thì học sinh còn có thể tiếp nhận nội dung bài học một cách tổng quan và chính xác, góp phần nâng cao hiệu quả trong học tập.

Học sinh không cần phải tiếp nhận thông tin một cách thụ động. Thay vào đó các bạn có thể trình bày nội dung bài học một cách khoa học, dễ hiểu và dễ nhớ hơn.

Lợi ích của Mindmap trong học tập
Lợi ích của Mindmap trong học tập

Việc ghi chép ngắn gọn các ý chính, kết hợp cùng với hình ảnh, màu sắc sẽ giúp các bạn chủ động ghi nhớ nội dung một cách nhanh chóng và sâu sắc. Từ đó, sơ đồ tư duy có thể kích thích hứng thú học tập và phát huy tối đa tiềm năng ghi nhớ của bộ não.

XEM THÊM: Dĩ hòa vi quý là gì? Bài học làm người sâu xa của cao nhân

Trong công việc

Mindmap thường được sử dụng trong công tác quản lý, giúp cho việc truyền đạt thông tin đến cấp dưới được rõ ràng, mạch lạc và dễ hiểu hơn. Sơ đồ tư duy Mindmap được xem như một “bản đồ vạn năng” hỗ trợ nâng cao hiệu quả trong công việc như: lập kế hoạch, mục tiêu, thuyết trình cùng nhiều công việc khác… 

Lợi ích của Mindmap trong công việc
Lợi ích của Mindmap trong công việc

Bên cạnh đó sơ đồ tư duy còn có tính ứng dụng cao trong việc quản lý thời gian. Bạn có thể liên kết với công việc và sắp xếp chúng với nhau nhằm đảm bảo tính khoa học. Nhờ đó mà mọi công việc sẽ được phân chia và giải quyết một cách hợp lý.

4 loại sơ đồ tư duy phổ biến hiện nay

Sơ đồ tư duy vòng tròn 

Sơ đồ tư duy vòng tròn
Sơ đồ tư duy vòng tròn

Sơ đồ tư duy vòng tròn (Circle Map) bao gồm một vòng tròn lớn ở bên ngoài và một vòng tròn nhỏ ở bên trong. Vòng tròn nhỏ sẽ chứa chủ đề chính hay ý tưởng trung tâm còn vòng tròn lớn bao gồm các ý phụ, ý bổ trợ cho chủ đề chính hay ý tưởng trung tâm.

Sơ đồ tư duy bong bóng

Sơ đồ tư duy bong bóng
Sơ đồ tư duy bong bóng

Sơ đồ tư duy bong bóng (Bubble Map) bao gồm một vòng tròn nằm ở vị trí trung tâm cùng với các bong bóng hình tròn ở xung quanh tỏa ra nhiều hướng. Hình tròn ở trung tâm sẽ chứa chủ đề chính còn các bong bóng thì sẽ chứa đựng các ý tưởng, hành động cụ thể nhằm bổ sung ý nghĩa cho chủ đề chính nằm trong vòng tròn. Bubble Map chủ yếu được sử dụng cho mục đích là thiết lập mục tiêu, mô tả phân khúc khách hàng…

Sơ đồ tư duy bong bóng kép

Sơ đồ tư duy bong bóng kép (Double Bubble Map) được biết đến là loại sơ đồ kết hợp giữa 2 sơ đồ bong bóng hay còn được gọi là biểu đồ Venn. Double Bubble Map sử dụng cho mục đích xác định sự khác biệt và tương đồng giữa 2 chủ đề hoặc là 2 lĩnh vực. 

Sơ đồ tư duy bong bóng kép
Sơ đồ tư duy bong bóng kép

Sơ đồ có cấu tạo gồm có 2 vòng tròn chứa 2 chủ đề, 2 ý chính nằm ở vị trí trung tâm. Phần giao nhau của 2 vòng tròn sẽ chứa các điểm tương đồng và phần còn lại của 2 vòng tròn sẽ chứa sự khác biệt giữa 2 chủ đề, đối tượng đó. 

Sơ đồ này chủ yếu được dùng để so sánh một cách trực quan các khái niệm, ý tưởng đối tượng. Từ đó giúp chúng ta có thể đánh giá một cách toàn diện để đưa ra những quyết định đúng đắn cho mọi vấn đề.

XEM THÊM: Bật mí bí ẩn Chị Google tên thật là gì? Bao nhiêu tuổi?

Sơ đồ tư duy cây

Sơ đồ tư duy cây (Treemap) được thiết kế giống như một cái cây. Phía trên cùng của cây là chủ đề chính hay nội dung chính và phía dưới chính là các chủ đề phụ, các thông tin liên quan hay nội dung chi tiết để giúp làm rõ chủ đề chính. Tree Map không giới hạn về số lượng phân nhánh nên bạn có thể liệt kê xuống phía dưới thoải mái tùy theo nội dung cho đến khi đầy đủ. 

Sơ đồ tư duy cây
Sơ đồ tư duy cây

Loại sơ đồ này được sử dụng khá phổ biến trong học tập được các bạn học sinh, sinh viên sử dụng để hệ thống lượng kiến thức một cách ngắn gọn, dễ hiểu. Trong công việc thì Treemap chủ yếu dùng để liệt kê các nhiệm vụ hoặc xây dựng kế hoạch.

Ngoài các loại sơ đồ tư duy phổ biến trên thì thực tế còn có nhiều loại sơ đồ khác như: sơ đồ tư duy luồng (Flow Map), sơ đồ tư duy đa luồng (Multi Flow), sơ đồ tư duy dấu ngoặc (Brace Map) hay sơ đồ tư duy hình cầu (Bridge Map)… 

Hướng dẫn cách vẽ sơ đồ tư duy là gì?

Bước 1: Xác định chủ đề, ý chính hay từ khóa chính cho sơ đồ

Xác định chủ đề, ý tưởng
Xác định chủ đề, ý tưởng

Dù bạn lựa chọn loại sơ đồ tư duy nào thì trước tiên bạn cũng cần phải xác định được chủ đề chính hay ý chính để thực hiện triển khai các ý nhỏ, nội dung phụ trong sơ đồ đó.  Bước này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quyết định đến hiệu quả của quá trình sẽ sơ đồ vậy nên yêu cầu bạn phải xác định đúng.

Bước 2: Vẽ các nhánh cấp 1 của sơ đồ tư duy

Vẽ các nhánh phân cấp
Vẽ các nhánh phân cấp

Sau khi bạn đã xác định được chủ đề chính/ý chính thì bạn hãy cho chúng vào tờ giấy hoặc trên màn hình ở vị trí trung tâm. Sau đó bạn vẽ thêm các nhánh xuất phát từ chủ đề trung tâm nối đến các ý phụ của phân nhánh. Số lượng nhánh này sẽ tùy thuộc vào nội dung của bạn. Lưu ý sử dụng những từ ngắn gọn, súc tích tập trung đúng vào trọng tâm.

XEM THÊM: Tôn sư trọng đạo là gì? Bàn luận về truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt

Bước 3: Vẽ thêm các nhánh phụ cấp 2, cấp 3… 

Từ các nhánh phụ cấp 1 thì bạn hãy tiếp tục triển khai các nhánh phụ cấp 2, cấp 3…  để bổ sung nội dung thông tin cho đến khi đầy đủ. Các ý phụ này đều có nội dung hướng đến chủ đề chính và bổ sung cho chủ đề chính của sơ đồ. 

Bước 4: Tô màu và kết hợp với hình ảnh minh họa

Tô màu, thêm hình ảnh cho sơ đồ tư duy
Tô màu, thêm hình ảnh cho sơ đồ tư duy

Để sơ đồ tư duy của bạn trở nên rõ ràng, sinh động và ghi nhớ dễ hơn thì bạn hãy tô màu cho các nhánh trong sơ đồ. Đối với chủ đề chính/ý chính thì bạn sẽ tô đậm nhất. Các nhánh cấp 1 thì tô đậm hơn so với các nhánh cấp 2, cấp 3 và sử dụng màu sắc khác nhau để dễ dàng phân biệt. Bên cạnh đó thì bạn có thể kết hợp thêm hình ảnh minh họa vừa khiến cho sơ đồ đẹp hơn vừa giúp bạn ghi nhớ được lâu hơn

Như vậy bạn đã biết được sơ đồ tư duy là gì cũng như cách thiết lập một sơ đồ tư duy sáng tạo rồi phải không nào? Hy vọng việc vận dụng sơ đồ tư duy sẽ giúp cho quá trình học tập và làm việc của bạn diễn ra hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Rate this post

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *